Savcı Bey’in kooperatif evi
|Hürriyet Gazetesi| |03.07.2010|

ÖNCEKİ gün Cumhuriyet Başsavcısı aradı. Yok Ergenekon’la ilgili değil vergi ile ilgili bir konuda…

Savcı Bey, yıllardır aidat yatırdığı kooperatif evine nihayet kavuşmuştu ve lojmanda oturduğu için de evi 900 liraya kiraya vermişti.
Mutluydu..
Bunları anlattıktan sonra, derin bir nefes alarak sözlerine devam etti:
– Hocam, evi de kiraya verdikten sonra her şey daha güzel oldu. Ancak sizin yazıyı okuyunca,  birden kafam karıştı.
– Hayrola Savcı Bey ne oldu da karıştı?
– Gerçek değeri 200 bin TL olan kooperatif evimin, emlak vergisi değerinin 630 bin TL olduğunu öğrenince, bir yazınızı hatırladım. Kesip sakladığım o yazıda, evin emlak vergisi değerinin yüzde 5’i kadar yıllık kira beyan edilmesi gerektiği belirtiliyordu. Benim kiracı ayda 900, yılda da 10.800 TL ödüyor. Oysa, 630 bin TL’lik emlak vergisi değerine göre yıllık 31.500 TL kira geliri beyan etmem gerekiyor.

NE OLACAK ŞİMDİ?
Belli ki Savcı Bey’in kafası iyice karışmıştı.
Anlatmaya devam etti:
“İlgili yasa maddesi olan Gelir Vergisi Kanunu’nun 73. maddesinde ve Maliye Bakanlığı’nın 2010 yılı kira gelirleri beyan rehberinde yapılan açıklamada da ‘emlak vergisi değerinin yüzde 5’inin altında kira geliri beyan edilemeyeceği’ belirtiliyor. Anayasa Mahkemesi de geçenlerde ‘emsal kira bedeli uygulamasının Anayasa’ya aykırı olmadığına’ karar verince, kafam iyice karıştı. Şimdi ben kiracıyı bu gerekçe ile çıkarmaya kalkışsam,
1. Kiracının tahliye nedenleri arasında, böyle bir duruma yer verilmemiş.
2. Kiracıyı çıkarsam bile, o evi yıllık 31.500 liraya kiraya vermem imkansız.
Hukuk adamıyım ama bu olayda şaşırdım kaldım.”
Evet.. Yasa böyleydi. Rehberdeki açıklama da böyleydi. Kira beyannameleri internet ortamında verildiğinde de; emlak vergisi değerinin yüzde 5’inden aşağı kira beyanını sistem kabul etmiyordu ama ortada bir de gerçek durum vardı.
“Merak etmeyin, konuştuğum Maliye yetkilileri, bu konuya ılımlı bakıyorlar. Yakında, gerçek kiranın esas olacağına dair bazı düzenlemeler yapılabilir”
dediğimde;
“Ben daha somut bir çözüm yolu arıyorum. Öyle bir çözüm olmalı ki 5 yıl içinde evi sattığımda da gelir vergisi yönünden başım ağrımasın” dedi.

ÇÖZÜM YOLU
Soruyu soran kişi yargı mensubu olunca, yargı yolunu gösteren çözüm yolunu önermek daha kolaydı. Nitekim öyle yaptım:
“Savcı Bey, Gelir Vergisi Kanunu’nun ‘Emsal Kira bedeli Esası’ başlıklı 73. maddesinde‘ mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse, emlak vergisi değerinin yüzde 5’i esas alınarak, emsal kira bedeli hesaplanacağı” yazılı. Mahkemeye başvurup, bu yönde bir karar alırsanız, sorun çözümlenir” dediğimde sevinerek;
“Tamam, bu çözüme aklım yattı. Hemen bir dava açayım”
dedi. Savcı Bey çok rahatlamıştı..
Hem emsal kira bedeli yönünden hem de ileride evini sattığında ortaya çıkabilecek, kağıt üzerindeki yüksek kazanç yönünden rahatlamıştı..
Şu anda bu sıkıntıyı yaşayan yüzbinlerce vatandaş var. Türkiye gerçekleriyle bağdaşmayan ve 2010’daki astronomik emlak vergisi değerleri yönüyle de vatandaşın 2011 yılında vereceği kira beyanında başını ağrıtabilecek olan “emsal kira bedeli” uygulamasının, günün gerçeklerine göre gözden geçirilmesinde yarar var..