Ticaret Bakanlığından:

ESNAF VE SANATKÂRLAR SİCİLİ YÖNETMELİĞİ

(14 Aralık 2018 Tarihli ve 30625 Sayılı Resmi Gazete’ de Yayımlanmıştır)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; esnaf ve sanatkârlar sicili kayıtlarının tam ve doğru tutulması ile esnaf ve sanatkâr sicil müdürlüklerinin çalışma, denetim ve gözetimine yönelik usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; müdürlüklerin kurulmasına ve işleyişine, sicil kayıt ve defterlerinin elektronik ortamda tutulmasına, tescil işlemlerinin yerine getirilmesine, müdürlüklerin kararlarına karşı itiraz yollarına, müdürlük personeline ilişkin usul ve esaslar ile sicile ilişkin diğer hususları kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1)  Bu Yönetmelik, 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanununun 75 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

b) Birlik: Esnaf ve sanatkârlar odaları birliğini,

c) Esnaf ve Sanatkâr Bilgi Sistemi (ESBİS): Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanını,

ç) Güvenli elektronik imza: 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan elektronik imzayı,

d) Kanun: 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanununu,

e) Kimlik numarası: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını; yabancı uyruklu kişiler için yabancı kimlik numarasını veya vergi kimlik numarasını,

f) Konfederasyon: Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonunu,

g) Koordinasyon Kurulu: Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunu,

ğ) Meslek: Koordinasyon Kurulunca belirlenen meslek kollarını,

h) Mutabakat Komitesi: Kanuna tabi odalar arasında veya bu odalar ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalar arasında üye kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak anlaşmazlıkları çözümlemek üzere il ve ilçelerde kurulan komiteyi,

ı) Müdür: Esnaf ve sanatkâr sicil müdürünü,

i) Müdürlük: Esnaf ve sanatkâr sicil müdürlüğünü,

j) Müdürlük personeli: Müdür, müdür yardımcısı ve sicil personelini,

k) Müdür yardımcısı: Esnaf ve sanatkâr sicil müdür yardımcısını,

l) NACE: Avrupa Birliğinde ekonomik faaliyetlerin istatistiksel olarak sınıflandırılmasını sağlayan sistemi,

m) Oda: Esnaf ve sanatkârların kuracakları ihtisas ve karma esnaf ve sanatkârlar odalarını,

n) Sektör: Koordinasyon Kurulunca belirlenen meslek kolları üst başlıklarını,

o) Sicil: Esnaf ve sanatkâr sicilini,

ö) Sicil gazetesi: Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesini,

p) Sicil bürosu: Müdürlüğün yetki alanında faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârların sicil başvurularını yapabilecekleri hizmet birimlerini,

r) Tescil tarihi: Müdürlüklerin ESBİS üzerinden güvenli elektronik imza ile tescili gerçekleştirdikleri tarihi,

s) Yetkili makam: Mahkemeler, Cumhuriyet savcılıkları ve Bakanlığı,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Müdürlüğün Kuruluşu, Teşkilatı, Yönetimi, Müdürün

Görevleri ve Sicilin Bağımsızlığı

Kuruluş

MADDE 5 – (1) Müdürlük, sicilin bulunduğu yerdeki ticaret davalarına bakan asliye hukuk mahkemesinin gözetiminde ve birlik bünyesinde ayrı bir birim olarak kurulur.

(2) Müdürlüğün yetki alanı bünyesinde kurulu bulunduğu birliğin çalışma bölgesi ile aynıdır.

(3) Birliğin teklifi ve Bakanlığın onayı ile sicil büroları açılabilir.

Teşkilat

MADDE 6 – (1) Müdürlük; müdür, müdür yardımcısı ve sicil personelinden oluşur.

(2) Müdür, birlik yönetim kurulunun teklifi ve Bakanlığın onayı üzerine atanır.

(3) Müdürün görevden alınması atanmasındaki usule tabidir. Birlik yönetim kurulu müdürün görevden alınmasına ilişkin teklifini haklı gerekçelere dayandırarak yazılı şekilde yapmak zorundadır. Bakanlık; görevden alma talebini, teklifte ve ekinde yer alan bilgi ve belgeler üzerinden veya gerektiğinde mahallinde yapılacak inceleme sonucuna göre en geç altmış gün içerisinde karara bağlar.

(4) Her müdürlükte en az bir müdür yardımcısı bulunur. Müdür yardımcısı ve sicil personeli, birlik yönetim kurulu tarafından atanır ve görevden alınır. Müdür yardımcısı ve sicil personelinin atanmasına ve görevden alınmasına ilişkin birlik yönetim kurulu kararları gerekçesiyle birlikte derhal Bakanlığa bildirilir.

(5) Müdürlüğün ve müdürlük personelinin giderleri sicil işlemlerinden elde edilen gelirden karşılanır. Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) ve (k) bentleri uyarınca birliğe aktarılan tutar, mizanda ayrı bir hesapta gösterilir ve öncelikle müdürlüğün gider ve ihtiyaçları için kullanılır. Aktarılan tutarın sicil hizmetleri için yeterli olmaması halinde gerekli kaynak birlik tarafından sağlanır.

(6) Birlik, sicil hizmetlerinden elde ettiği gelir ve harç payı tutarları ile müdürlüğün personel ve diğer giderlerini her yılın mart ayı sonuna kadar yıllık olarak Konfederasyona bildirmekle yükümlüdür. Konfederasyon, bu bildirimlerin tamamlanmasını temin eder ve bunları yazılı olarak her yıl nisan ayı sonuna kadar Bakanlığa bildirir.

Yönetim

MADDE 7 – (1) Sicil, müdür tarafından yönetilir.

(2) Müdür yardımcıları ve sicil personeli arasındaki iş bölümü, müdürlüğün iş yoğunluğu dikkate alınarak müdür tarafından yapılır. Müdür, işlemlerin aksamaması için gereken tedbirleri alır.

(3) Sicil hizmetlerinin yürütülmesi sırasında ihtiyaç duyulacak çalışma yeri, arşiv, demirbaş, kesintisiz internet ağı ve diğer malzemeler birlik tarafından geciktirilmeksizin sağlanır.

(4) Müdürün herhangi bir nedenle görevi başında bulunamaması halinde, müdür yardımcısı müdüre vekâlet eder. Birden fazla müdür yardımcısının bulunduğu müdürlüklerde, müdüre vekâlet edecek müdür yardımcısını müdür belirler.

(5) Müdürlük kadrosunun herhangi bir nedenle boşalması halinde yerine yenisi atanıncaya kadar müdür yardımcısı, birden fazla müdür yardımcısının bulunması durumunda ise en kıdemli müdür yardımcısı müdüre vekâlet eder. Ancak vekâlet görevi altı aydan fazla devam edemez.

(6) Sicil bürolarında görevlendirilecek personel, müdürün teklifi üzerine birlik yönetim kurulu tarafından belirlenir.

Müdürün görev ve yetkileri

MADDE 8 – (1) Müdürün görev ve yetkileri şunlardır:

a) Sicil işlemlerini mevzuata ve gerçeklere uygun olarak yürütmek.

b) Sicile kayıt olan esnaf ve sanatkârlara ait bilgileri ESBİS üzerinden mevzuata ve gerçeklere uygun olarak ilgili odaya göndermek; oda kaydının silinmesine ilişkin yönetim kurulu kararları doğrultusunda ESBİS’te gerekli işlemleri yapmak.

c) Esnaf ve sanatkârlara, talep üzerine onaylı sicil tasdiknamesi vermek.

ç) Esnaf ve sanatkârların işyeri açması, kapatması veya meslek değiştirmesi ile ilgili işlemlerin takibini yapmak.

d) Sicil gazetesi ilan işlemlerini mevzuata ve sicil gazetesi komitesi kararlarına uygun olarak Konfederasyon sicil gazetesi müdürlüğü ile işbirliği içerisinde yürütmek.

e) Sicil işlemleri nedeniyle tahsili gereken harç ve ücretleri elektronik ortamda tahsil etmek ve ilgili kurum ve kuruluşların hesabına elektronik ortamda göndermek.

f) Tescil edilecek hususları doğrulayıcı bilgi ve belgeleri incelemek; tescil için mevzuatta aranan şartların mevcudiyetini 36 ncı maddenin birinci fıkrasında sıralanan hususları dikkate alarak araştırmak.

g) Mahkemelerin bir hususun tesciline ya da şerh düşülmesine ilişkin kararı üzerine bu kararı tescil etmek ya da şerh düşmek.

ğ) Tescil edilmesi gereken bir hususun ilgilisi tarafından tescil ettirilmediğinin haber alınması üzerine tescil başvurusunda bulunmakla yükümlü kişileri, 30 gün içinde tescil başvurusunda bulunmaya veya tescili gerektiren sebeplerin bulunmadığını ispat etmeye çağırmak.

h) Verilen süre içinde tescil isteminde bulunmayan ve kaçınma sebeplerini de bildirmeyen kişiye idari para cezası verilmesi için mahallin en büyük mülki amirine bildirimde bulunmak.

ı) Ölen veya hakkında gaiplik kararı verilen esnaf ve sanatkârların varislerinin tespit edilememesi durumunda sicil kayıtlarının doğrudan ve ücretsiz olarak silinmesini ve sicil gazetesinde ilanını sağlamak.

i) Oda kuruluş tutanağı ve ana sözleşmesinin kendi gözetiminde noter veya oda onaylı imza beyannameleri sunulması suretiyle tanzim ve imza edilmesini ve oda kuruluş işlemlerinin gerçeğe uygunluğunu sağlamak.

j) Kesinleşen mutabakat komitesi kararlarına dayanarak ilgililerin kayıtları hakkında gerekli işlemi yapmak, ESBİS’eilgili mutabakat komitesi kararını işlemek ve Ticaret İl Müdürlüklerine bildirmek.

k) Tespit edilmesi halinde, yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerinin altı katını aşanların kayıtlarının, harcı tahsil edilmek suretiyle silindikten sonra ticaret siciline aktarılmasını sağlamak.

l) Bakanlıkça verilecek diğer görevleri yerine getirmek.

Sicilin bağımsızlığı

MADDE 9 – (1) Müdürlük personeline, sicil işlemleri dışında başka bir görev verilemez.

(2) Müdürlüğe veya müdürlük personeline, sicil işlemlerine ilişkin emir ve talimatları vermeye yalnızca Bakanlık yetkilidir. Mahkeme ve mutabakat komitesi kararlarının uygulanması ile resen tescili gerektiren haller saklıdır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Personelin Niteliği, Özlük Hakları ve Disiplini ile Sorumluluğu

Müdürlük personelinde aranacak nitelikler

MADDE 10 – (1) Müdürlük personelinde aşağıdaki şartlar aranır:

a) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen genel şartları haiz olmak.

b) Tacir veya esnaf ve sanatkâr sayılmalarını gerektiren bir faaliyette bulunmamak.

c) Müdür ve müdür yardımcıları için kamuda veya özel sektörde en az üç yıl iş tecrübesine sahip olmak veya en az bir yıl müdürlükte çalışmış olmak.

ç) Müdür olarak atanacaklar için üniversitelerin en az iki yıl süre ile eğitim veren ön lisans programları ile bunlara denkliği yetkili kurum ve kuruluşlarca kabul edilen yurt içi veya yurt dışındaki öğrenim kurumlarından birini tamamlamış olmak.

d) Müdür yardımcısı ve sicil personeli için en az lise diplomasına sahip olmak.

e) Müdür ve müdür yardımcısı olarak atanacaklar için Bakanlık tarafından yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olmak.

(2) Birinci fıkrada sayılan şartlardan birinin kaybedilmesi veya bu şartlardan herhangi birine sahip olmadığının Bakanlık ya da birlik tarafından sonradan öğrenilmesi durumunda, birlik yönetim kurulunca, müdür yardımcısı ve sicil personelinin doğrudan, müdürün ise Bakanlık onayı ile görevine derhal son verilir.

Özlük hakları ve disiplin

MADDE 11 – (1) Müdürlük personelinin özlük ve disiplin işlemlerinde bu Yönetmelik hükümleri, bu Yönetmelikte düzenlenmemiş hususlarda birlik çalışanlarının tabi olduğu mevzuat uygulanır.

(2) Müdürlük personeli ile birlik arasında yapılacak hizmet sözleşmeleri belirsiz süreli iş sözleşmesi şeklinde düzenlenir.

(3) Müdürlük personeline sağlanacak ücret ve mali hakların tespitinde, personelin taşıdığı hukuki ve mali sorumluluk ile müdürlüğün iş yoğunluğu dikkate alınır. Müdürlük personelinin ücretleri, Konfederasyonun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenen taban ve tavan ücret sınırları içerisinde kalmak kaydıyla Birlik yönetim kurulunca belirlenir.