2020 / 18 Sayılı Genelge - Türkiye - Moldova Sosyal Güvenlik Anlaşması

2020 / 18 Sayılı Genelge – Türkiye – Moldova Sosyal Güvenlik Anlaşması

[responsivevoice_button voice="Turkish Male" buttontext="Makaleyi Sesli Dinle"]

T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Tarih: 16.06.2020

Sayı : 15591373-030.01-E.7046933

Konu : Türkiye-Moldova Sosyal Güvenlik Anlaşması

GENELGE

2020 / 18

Türkiye Cumhuriyeti ile Moldova Cumhuriyeti Arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşması (Genelgede bundan sonra Anlaşma olarak anılacaktır) ve Türkiye Cumhuriyeti ile Moldova Cumhuriyeti Arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşmasının Uygulanmasına İlişkin İdari Anlaşma (Genelgede bundan sonra İdari Anlaşma olarak anılacaktır) 5.5.2017 tarihinde Moldova’nın Kişinev şehrinde imzalanmıştır. Anlaşma ve İdari Anlaşma 1.6.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

BİRİNCİ KISIM

GENEL AÇIKLAMALAR

Anlaşma; Genel Hükümler, Uygulanacak Mevzuat ile İlgili Hükümler, Özel Hükümler, Çeşitli Hükümler ile Geçici ve Son Hükümler olmak üzere 5 bölümden oluşmaktadır:

Birinci bölümde; tanımlar, Anlaşmanın mevzuatsal ve kişisel kapsamı, akit taraf vatandaşlarının eşit muameleye tabi tutulması, sosyal güvenlik alanındaki hakların diğer akit tarafta da kullanılabileceğine ilişkin hükümler,

İkinci bölümde; çalışanlar, geçici görevliler, uluslararası taşımacılık işletmeleri personeli ile diplomatik temsilcilik görevlilerinin hangi akit tarafın sosyal güvenlik mevzuatına tabi tutulacağına ve geçici görev süresinin azami sınırlarına ilişkin hükümler,

Üçüncü bölümde; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalan, iş kazası ve meslek hastalığı sigortalarına ilişkin hükümler,

Dördüncü bölümde; Anlaşmanın uygulanmasına ilişkin çeşitli hükümler,

Beşinci bölümde ise Anlaşmanın yürürlüğe girmesi ve yürürlükte kalma süresi ile Anlaşma öncesi ve sonrası haklara ilişkin hükümler

yer almaktadır.

1. Kavramlar

Bu Genelgede geçen:

1. Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,

2. Kanun: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu,

3. Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Moldova Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Anlaşmasını,

4. İdari Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Moldova Cumhuriyeti Arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşmasının Uygulanmasına İlişkin İdari Anlaşmayı,

5. Mevzuat: Anlaşmanın 2. maddesinde belirtilen sosyal güvenlik alanı ile ilgili kanun, yönetmelik ve diğer yasal düzenlemeleri,

6. Yetkili Makam: Anlaşma kapsamında yer alan mevzuatın uygulanması ile görevli olan Bakanlıkları,

7. Yetkili Kurum: Anlaşmanın 2. maddesinde belirtilen mevzuatın tamamının veya bir kısmının uygulanmasından ve yardımların ödenmesinden sorumlu kurumları,

8. Sigortalı: Anlaşmanın 2. maddesinde belirtilen mevzuata tabi olan ya da evvelce tabi olmuş kişileri,

9. Sigortalılık Süresi: Anlaşmanın 2. maddesinde belirtilen mevzuata göre prim ödenmiş olan veya ödenmiş sayılan süreyi,

10. Geride Kalan: Akit devletlerin mevzuatına göre hak sahibi olarak tanımlanan kimseleri,

11. Yardım: Anlaşmanın 2. maddesinde belirtilen ilgili ulusal mevzuat tarafından sağlanan her türlü ayni ve nakdi yardımı,

12. İkamet: Sürekli olarak ikamet edilmekte olan yerini,

13. Bulunma: Geçici olarak bulunulan yerini ifade eder.

2. Anlaşmanın Uygulama Alanı

Anlaşma, malullük, yaşlılık, ölüm, iş kazası ve meslek hastalıkları, hastalık ve analık yardımları uygulamasında Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamındaki sigortalılar ile bu kapsamda gelir/aylık alanları kapsamaktadır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesinde belirtilen emekli sandıkları, Anlaşma kapsamında olup Anlaşma hükümleri bu kapsamda çalışanlar ve/veya sandıktan emekli aylığı alanlar hakkında da uygulanacaktır. Bu kapsamda çalışanlar ve aylık sahipleri hakkında Moldova yetkili kurumları ile yapılacak yazışmalara Kurum aracılık yapacaktır. Ancak talep formülerlerinin düzenlenerek Kuruma intikal ettirilmesi ile ilgili işlemler, ilgili sandık tarafından gerçekleştirilecektir.

Bununla birlikte Anlaşma, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile iş kazası ve meslek hastalığı ve analık sigortası uygulamaları bakımından Kanunun 4/1-(b) bendine tabi bağımsız çalışanları, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları bakımından ise Kanunun 4/1-(c) bendine tabi devlet memurlarını kapsamaktadır.

Anlaşma genel sağlık sigortası kapsamında yer alan yardımları kapsamamaktadır.

İKİNCİ KISIM

ANLAŞMANIN UYGULANMASI VE FORMÜLERLER

Anlaşmanın uygulanmasında kullanılmak üzere, İdari Anlaşmanın 2. maddesine istinaden Türkçe ve Romence olmak üzere iki dilde 11 adet formüler ihdas edilmiştir. Kurumca düzenlenecek formülerlerin rumuzunda “TR/MD”, Moldova yetkili kurumlarınca düzenlenecek olan formülerlerin rumuzunda ise “MD/TR” ibaresi yer alacaktır.

Anılan formülerler, Kurum intranet sayfasında ”Kurumsal/ Dokümanlar/ Yurtdışı/ Formülerler” bölümünde yayınlanmıştır. Formülerler, bu Genelgede yer alan açıklamalar doğrultusunda, bilgilerin doğruluğu kontrol edildikten sonra bilgisayar ortamında doldurularak onaylanacaktır.

BİRİNCİ BÖLÜM

UYGULANACAK MEVZUATIN BELİRLENMESİ

İkili sosyal güvenlik anlaşmalarının temel ilkelerinden biri de çalışılan ülke mevzuatına tabi olunmasıdır. Anlaşmanın 8, 9 ve 10. maddelerinde bu kurala istisna olarak geçici görevle diğer akit tarafa gönderilenlerin, uluslararası taşımacılık işletmeleri personelinin ve diplomatik misyon ve konsolosluk görevlileri ile bunların özel hizmetlerinde çalışmak üzere gönderilenlerin hangi akit tarafın mevzuatına tabi kalacaklarına ilişkin hususlar düzenlenmiştir. Anlaşmanın 11. maddesi ise bu maddelerdeki hükümlere istisna getirilebileceğini düzenlemektedir.

1. Bir İşin İcrası İçin Diğer Akit Tarafa Gönderilen Sigortalının Tabi Olacağı Mevzuat

Bir işin icrası için Türkiye’den Moldova’ya veya Moldova’dan Türkiye’ye gönderilen sigortalılar hakkında uygulanacak mevzuata ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.

1.1. Bir işin İcrası İçin Türkiye’den Moldova’ya Gönderilenler

1.1.1. İlk 24 Aylık Süre İçin