Yazar: Bünyamin ESEN*

E-Yaklaşım / Aralık 2024 / Sayı: 384

I- GİRİŞ

Ülkemizde ulusal bayram, dini bayram ve genel tatil günleri, 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunla([1]) belirlenmiştir. Söz konusu Kanun gereğince 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Ulusal Bayram olup, söz konusu bayram 28 Ekim günü 13.00’da başlayacak şekilde bir buçuk gün resmî tatil kabul edilmektedir.

29 Ekim ulusal bayram ve genel tatiller içerisinde özel önem arz eden bir bayramdır. Zira 2429 sayılı Kanun 29 Ekim’de özel sektöre ait işyerlerinin de kapanmasını zorunlu tutmuştur. Şu kadar ki, mahiyetleri itibariyle sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel kanunlarındaki hükümler saklıdır.

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda çalışma yasağının uygulama usulleri işverenler arasında tereddütlere neden olabilmektedir. Keza, işverenlerin 2429 sayılı Kanunda sayılan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmaya devam eden işçileriyle ilgili olarak ücretlerinin hesaplanmasına özel önem göstermeleri gerekmektedir. Zira yapılan denetim ve teftişlerde ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenip ödenmediği, bu tarihlerde işçilerin çalışıp çalışmadıkları özel olarak kontrol edilmekte olan bir husustur.

Bu makalede öncelikle 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda işyerlerinin kapalı olmasına ilişkin zorunluluk değerlendirilmiş, sonrasında Türk İş Hukuku uyarınca 29 Ekim tarihinde çalışanlara ödenmesi gereken ücretlere ilişkin genel çerçeve analiz edilmiş ve nihayetinde ulusal bayram ve genel tatillerde çalışmalara ilişkin ücretin ödenmesi ve ispat yükümlülüğü irdelenmiştir.

II- ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİLLERDE ÇALIŞMA

Ülkemizde ulusal bayram (resmi bayram), dini bayram ve genel tatil günlerini belirleyen temel Kanun olan 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanuna göre, Ulusal Bayram olan 29 Ekim yanında 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs günü Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, 30 Ağustos günü Zafer Bayramı, Ramazan Bayramı (arefe günü saat 13.00’ten itibaren 3,5 gündür), Kurban Bayramı (arefe günü saat 13.00’ten itibaren 4,5 gündür), 1 Ocak günü yılbaşı günü, 1 Mayıs günü Emek ve Dayanışma Günü ve 15 Temmuz günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü tatil olarak kabul edilmiş olan tarihlerdir. Ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü resmi daire ve kuruluşlar tatil edilmektedir.

Zikredilen Kanun’a göre 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı “Ulusal Bayram”dır. Söz konusu bayram 28 Ekim günü 13.00’da başlar ve bir buçuk gün resmî tatil kabul edilmektedir.

Yasa koyucu ulusal bayram, dini bayram ve genel tatil günlerinde kamu kurumlarının kapalı olması gerektiğini (resmî tatil olduğunu) belirtirken özel kurumların ve özel sektör işyerlerinin kapalı kalması zorunluluğu getirmemiştir. Bunun tek istisnası 29 Ekim Cumhuriyet Bayramıdır. Söz konusu bu bayrama özel bir önem atfeden Yasa 29 Ekim’de kamu ve özel işyerlerinin kapanmasını da zorunlu tutmuştur. Şu kadar ki, mahiyetleri itibariyle sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel kanunlarındaki hükümler saklıdır.