Yazar: Yüksel GÜNEŞ*

E-Yaklaşım / Mart 2024 / Sayı: 375

I- GİRİŞ

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na 75. maddesine göre, sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kâr payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.

Gerçek kişilerce 2023 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının, bir kısmı vergi kesintisine ve istisnaya tabi olmadıkları için 8.400 TL’yi aşması halinde bir kısmı ise beyan edilecek gelir toplamının 150.000 TL’yi aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecektir.

Bu yazıda, gerçek kişilerce 2023 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının vergilendirilmesine, beyan edilip edilmeyeceğine, beyan edilmesi durumunda hangi şartlar altında beyan edileceği, beyannamenin verilme zamanı ve verginin ödenmesi konularında bilgiler yer almaktadır.

II- MENKUL SERMAYE İRADLARININ BEYANI

Mükelleflerin, 1 Ocak 2023-31 Aralık 2023 dönemine ait beyana tabi menkul sermaye iratları için 1-31 Mart 2024 tarihleri arasında beyannamelerini vermeleri gerekmektedir.

Beyannameler; Hazır Beyan Sistemi aracılığıyla internet ortamında, bağlı bulunulan (ikametgahın bulunduğu yer vergi dairesi) vergi dairesine kâğıt ortamında veya 3568 sayılı Kanun gereği elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile sözleşme imzalanarak e-Beyanname sisteminden verilebilir.

2023 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarına ilişkin olarak verilecek yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin birinci taksitin damga vergisi ile birlikte 31 Mart 2024 tarihine kadar, ikinci taksitin ise 31 Temmuz 2024 tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir.

Gerçek kişilerce 2023 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı beyan edilecek gelir toplamının 150.000 TL’yi aşması halinde, bir kısmı ise vergi kesintisine ve istisnaya tabi olmadıkları için 8.400 TL’yi aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecektir.

A- 150.000 TL’LİK TUTARI AŞMASI HALİNDE BEYAN EDİLECEK MENKUL SERMAYE İRATLARI

Elde edilen gelirin 150.000 TL’yi aşması halinde aşağıdaki gelirlerin tamamı yıllık beyanname ile beyan edilecektir.

1. 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden elde edilen gelirler([1]),
2. Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler,
3. Tam mükellef kurumlardan elde edilen kâr payları.

Menkul sermaye iratları toplamının 150.000 TL’yi aşıp aşmadığının tespitinde, indirim oranı ve istisna uygulanabilecek menkul sermaye iratlarının, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan kısımlarının dikkate alınması gerekmektedir (Tam mükellef kurumlardan elde edilen kâr paylarının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar “vergiye tabi gelir” olarak dikkate alınacaktır.)

4. Eurobond faiz geliri.
5. Gerçek kişilerce, tam mükellef kurumlardan elde edilen ve Gelir Vergisi Kanunu kapsamında kâr payı sayılan aşağıdaki gelirler.

. Her türlü hisse senetlerinin kar payları

. İştirak hisselerinden doğan kazançlar

. Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları (Yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler ücret sayılır.)

Yazının Tamamı İçin Abone Olun