E-Yaklaşım / Kasım 2023 / Sayı: 371
I- GİRİŞ
Toplu iş hukukunda sendikaların toplu iş sözleşmesi yapmaları belirli kurallara bağlanmıştır. Sendikaların toplu iş sözleşmesi yapma aşamasına gelebilmeleri için sendikaların toplu iş sözleşmesi yapmaya ehil olmaları gerekiyor. Bunun içinde sendikaların yetkili olmaları gerekiyor. Sendikaların yetki tespitlerinin olumlu olması ve yetki belgesi almaları toplu iş sözleşmesi yapmalarının ön koşullarıdır. Yetki belgesi; yetki şartlarına sahip olduğu kesinleşen işçi sendikasına Bakanlıkça verilen belgeyi ifade etmektedir. Yetki tespiti; kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birini üyesi bulunduran işçi sendikaları için başvuru tarihi itibarıyla işyeri ya da işletmelerde sendikalı işçilerin çalışan işçilere oranının Kanunun aradığı çoğunluğa uygun olup olmadığının tespitini ifade etmektedir.
Bu yazımızda; 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu([1]) ile Toplu İş Sözleşmesi Yetki Tespiti İle Grev Oylaması Hakkında Yönetmelik([2]) hükümlerine göre toplu iş sözleşmesi sürecinde işçi ve işveren sendikalarının yetkili olmasının şartları açıklamaya çalışacağız.
II- TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ SÜRECİNDE İŞÇİ VE İŞVEREN SENDİKALARININ YETKİLİ OLMASININ ŞARTLARI
A- İŞÇİ SENDİKASININ YETKİLİ OLABİLMESİ İÇİN BİRNCİ ŞARTI ÜLKE BARAJINI GEÇMESİ
Bir işçi sendikasının yetkili olabilmesi için birinci şart ülke genelinde kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde birinin üyesi bulunması gerekmektedir. Yüzde 1’in tespitinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca her yıl Ocak ve Temmuz aylarında Resmî Gazete’de yayımlanan işkolu istatistikleri esas alınır.
B- İŞÇİ SENDİKASININ YETKİLİ OLABİLMESİNİN İKİNCİ ŞARTI İŞYERİ/İŞLETMEDE YETKİLİ OLMASI
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 41.maddesine göre