Yazar: Levent BAŞAK*

E-Yaklaşım / Ağustos 2023 / Sayı: 368

I- GİRİŞ

Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntıların aşılması ve vergi gelirlerine olan ihtiyaç neticesinde çeşitli vergi Kanunlarında değişiklik yapılmakta ve ya yeni bir vergi ihdas edilmekte ya da mevcut vergilerin oranları artırılmaktadır. Bunun ekonomik ve sosyal yansımaları ise büyük ölçüde olumsuz yönde olmaktadır.

Oranları artırılan vergiler dolaylı ve/veya dolaysız vergiler olunca hem ekonomik aktiviteler yavaşlamakta hem de bu şekilde yapılan düzenlemeler Türk vergi sistemine zarar vermektedir. Bu tür düzenlemelerin bir diğer sonucu dolaylı (vasıtalı) vergilerdeki artışın vergilendirmede “eşitlik ilkesi”ne zarar vermesidir.

Vergi gelirlerine olan ihtiyaç neticesinde yapılması gereken dolaylı ve/veya dolaysız vergilerin oranlarında artış değil yeni vergi kaynaklarının yaratılmasıdır. Yaratılan yeni vergi kaynakları gelir dağılımının gerek ülke gerekse dünya genelinde eşitlenmesine yönelik olursa bu durumdan herkes fayda görür.

Yukarıda yaptığımız temel açıklamalardan sonra bu makalemizde, vergi gelirlerine olan ihtiyaç doğrultusunda yeni bir vergi kaynağı ile ilgili değerlendirmeler yapılacaktır. Bu yeni vergi kaynağı yabancı bayraklı özel yatlardan alınacak “konaklama vergisi”dir. Ancak bu şekilde bir vergi ihdasından önce yabancı bayraklı özel yatların Türkiye’deki hukukî durumu analiz edilecektir.

II- DENİZ TURİZMİ YÖNETMELİĞİNE GÖRE YABANCI BAYRAKLI ÖZEL YATLARIN HUKUKİ DURUMU

Deniz Turizmi Yönetmeliği 2009/15212 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK)([1]) ile yürürlüğe konulmuştur. Bu Yönetmelikte özel yatlarla ilgili olarak Yönetmeliğin 46. ve 47. maddelerinde düzenleme yapılmıştır. Ayrıca yabancı bayraklı özel yatların süre uzatım talepleri ile ilgili olarak “Deniz Turizmi Yönetmeliği Uygulama Tebliği”nin([2]) 20. maddesinde özel bir düzenleme yapılmıştır.

A- DENİZ TURİZMİ YÖNETMELİĞİ’NİN 46’NCI MADDESİNDE YAPILAN DÜZENLEMELERİN ANALİZİ

Deniz Turizmi Yönetmeliği’nin “Deniz turizmi araçlarının Türkiye’de bırakılması ve kalış süreleri” başlıklı 46. maddesinin (1) numaralı fıkrasında deniz turizmi araçlarının([3]) (yabancı bayraklı özel yatlar dâhil) Türkiye’deki kalış süreleri düzenlenmiştir. Bu fıkrada ayrıca yabancı bayraklı özel yatların Türkiye’de azami kalış süresi ile ilgili özel bir düzenleme yapılmıştır.