Patron çalışana her işi yaptıramaz

İşveren, işçisine her işi yaptırabilir mi? Bu soru çalışma hayatının içerisinde en çok sorulan konuların başında geliyor. İşverenler çalışanlara birden çok iş yaptırmak istiyor. Örneğin temizlik görevlisine aynı zamanda çay hizmetlerini yaptırmak istiyor. Çalışan da, “Ben işe temizlik görevlisi olarak girdim, çay hizmetleri işini yapmam, bu benim işim değil, iş sözleşmesinde yazmıyor” diyor. Böyle bir durumda ne yapılması gerekiyor. Ayrıntılarıyla konuyu açıklayalım. 

Sözleşme bağlayıcıdır 

Mevzuata uygun olarak kurulmuş iş sözleşmesi, işçi ile işveren arasında kurulmuş en öncelikli uyulması gereken kuralların başında geliyor. İşçi ve işveren iş sözleşmesi hükümlerine aykırı davranmamalıdır. İşçinin görevi iş sözleşmesinde ayrıntılı olarak belirtilmeli. İşveren/patron da iş sözleşmesinde yazılı olan görevlerin dışında işçiyi çalıştırmamalı veya çalışmaya zorlamamalıdır. 

Belirli koşullara bağlı 

Çalışanlarımızın başka bir iş yaptırılması şikayetlerinin konusunu çalışma koşullarında değişiklik oluşturuyor. 4857 sayılı İş Kanunu kurulmuş olan bir çalışma düzeninde işverenin değişiklik yapabilmesini belirli koşullara bağlamıştır. Buna göre; işveren iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu düzenlemenin esas amacı işçinin sözleşmesinin doğrudan feshedilmesi yerine, çalışma koşullarında belirli değişiklikler yapılması yoluyla, işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinin sürdürülmesinin sağlamaktır. (Geniş bilgi için bakınız. Arif Temir, İş Sözleşmesi, 3.Baskı, Yaklaşım Yayınları, Ankara 2018). 

İşverenin değişiklik talebi 

Çalışma koşullarında işverenin değişiklik talebinde bulunabilmesi iş sözleşmesi türlerinin hepsi için geçerlidir. Başka bir anlatımla iş sözleşmesinin belirli veya belirsiz süreli veya tam süreli veya kısmi süreli olması işverenin işçiye çalışma koşullarında değişiklik yapma önerisini etkilemiyor. 

İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği  işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. 

İşçinin cevabını beklemek zorunda 

İşçi tarafından, çalışma koşullarında değişikliği öneren işverenin taleplerinin işçiye bildirilmesinden itibaren altı işgünü içinde işçinin değişiklikler konusunda ki yazılı görüşü beklenmelidir. İşçinin yazılı görüşü alınmadan çalışma koşullarında değişiklik yapılması durumunda işlem usul yönünden yasaya aykırılık oluşturacaktır. 

İşçi değişiklik önerisini altı işgünü içinde yazılı olarak kabul ederse, iş ilişkisi bu yeni koşullarla devam edecektir. Örneğimizde olduğu gibi temizlik görevlisine çay hizmetleri de yaptırılabilecek. İşçi ve işverenin çalışma koşullarında yapmış oldukları değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamıyor. 

İşçi değişiklik önerisini kabul etmez ise, işveren, işçinin iş sözleşmesini eski durumu ile kabul edip sözleşmenin devam etmesini sağlayabilir. 

Güneş Gazetesi – 27.03.2018