Madenlere sığınma odası

Yeraltı maden işyerlerinde iş kazalarının önlenmesi konusunda son yıllarda çalışma mevzuatında bir çok önemli düzenlemeler yapıldı. Bu düzenlemelerden biride6645 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeydi. Buna göre maden işyerlerinin hangilerinde sığınma odalarının kurulabileceği ve bu odaların teknik özelliklerine dair usul ve esaslar Bakanlıkça belirleneceği yönünde düzenleme yapıldı. Kanundaki bu düzenlemeye istinaden  8 Nisan 2017 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Yeraltı Maden İşyerlerinde Kurulacak Sığınma  Odaları Hakkında Tebliğ çıkarılmıştır. Tebliğ, sığınma odalarının kurulmasına ilişkin esasları belirlemiştir. Söz konusu tebliğ 1 Temmuz 2018 tarihinde yürürlüğe girecek. Tebliğin önemli kısımlarını açıklayalım. 

İşverenin sığınma odası kurma şartları 

Sığınma odalarının maden işyerlerinde kurulup kurulmayacağı ile konumlandırılması hususlarında işveren; 

a) Sığınma odalarını muhtemel acil durum senaryosunu göz önünde bulundurmak şartıyla Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin ilgili  hükümleri gereğince çalışanlarda kişisel solunum koruma cihazları bulundurarak kuracak veya inşa edecek, 

b) Henüz hazırlık aşamasında olan ve üretim aşamasına geçmemiş faaliyet alanları hariç, sığınma odalarını, çalışma alanlarına olan uzaklığı en fazla 700 metre olacak şekilde kuracak veya inşa edecek. 

c) Henüz hazırlık aşamasında olan ve üretim aşamasına geçmemiş faaliyet alanları hariç, sığınma odalarını, çalışma alanlarının temiz hava girişi sağlayan kuyu dibine veya insan naklinin gerçekleştirildiği ana ve bağlantı yolları kullanılarak yeryüzüne olan mesafesinin 700 metreyi aşması durumunda kuracak veya inşa edecek. 

İşverenin yükümlülükleri 

İşveren; 

· Sığınma odalarını yangın, patlama, göçük, zehirli veya boğucu gazların açığa çıkması gibi durumlarda kullanılmak üzere her zaman kullanıma hazır vaziyette bulunduracak, 

· Acil durum planında sığınma odasının konumunu ve sığınma odalarında bulunan kişilerin kurtarılmasına yönelik hususları belirtecek, 

· Sığınma odalarını temiz hava giriş yolları öncelikli olmak üzere vardiyadaki çalışan sayısı, sığınma odasının kapasitesi ile ortaya çıkabilecek muhtemel acil durum senaryoları göz önünde bulundurarak konumlandıracak ve sığınma odalarının sayısını belirleyecek. Çalışma esnasında acil durumların belirlenmesinde maden işyerinin kapsamlı muhtemel acil durum senaryolarını esas alacak. 

· Sığınma odaları hayat hattı ile erişime mümkün hale getirilecek, 

· Sabit sığınma odalarını, sağlam dayanıma sahip ve dışarıdan zehirleyici, boğucu ve patlayıcı gaz sızıntısı olmayacak şekildeki kayaç içerisine kurar veya inşa eder. Taşınabilir sığınma odalarını ise, yine sağlam dayanıma sahip güvenli bölgelere kurar. Sığınma odalarının bulunduğu alan oluşabilecek süreksizliklere karşı uygun tahkimat ile sağlamlaştırır. 

· Sığınma odalarının amacı dışında kullanılmasını engelleyecek. 

Çalışanların bilgilendirilmesi  

İşveren, sığınma odalarının konumu ve kullanımına ilişkin olarak tüm çalışanları bilgilendirecek. 

İşveren, asgari olarak sığınma odasının kullanım koşulları ve sığınma odasında acil durumlarda yapılması gerekenleri içeren yazılı bir talimatı uygun ve görülebilecek yerlere ilan edecek. Sığınma odasına ilişkin bilgilendirme ve yazılı talimatların, basit ve kolay anlaşılır bir şekilde olması sağlanacak. Acil durum tatbikatlarına sığınma odalarının kullanımı dâhil edilecek. 

Sığınma odasının kontrol ve bakımında görevli çalışanlara, her vardiyada en az bir kişi olacak şekilde işverence eğitimleri sağlanacak. Söz konusu eğitimlerin birincisi sığınma odalarının kurulumu sırasında üretici ya da kurulumu yapan firma tarafından, diğer eğitimler ise 6 ayda bir işverence belirlenen yetkili kişiler tarafından verilecek. 

36 saate kadar solunabilir hava olacak 

Sığınma odasının teknik özellikleri madenin türü, üretim planı, vardiyadaki çalışan sayısı, acil durum planı ve kaçış yolları dikkate alınarak belirlenecek. 

Sığınma odalarının kullanılması durumunda içinde bulunan kişilere en az 36 saat yetebilecek solunabilir hava sağlanacak. Ayrıca en az 36 saate kadar yedek enerji kaynağı bulundurulacak. 

Yeraltı Maden İşyerlerinde Kurulacak Sığınma  Odaları Hakkında Tebliğ 1 Temmuz 2018 tarihinde yürürlüğe girecek. Yeraltı maden işletmeleri işverenlerinin bu tarihe kadar sığınma odalarına ilişkin düzenlemelerini yapmaları gerekiyor.

Güneş Gazetesi – 11.04.2017