Daha az prim ödeyip daha fazla emekli aylığı alan olması normal

|Posta Gazetesi| |09.05.2011|

Soru: Eşim 4 Nisan 1964 doğumlu. SSK girişi 17 Mayıs 1983, olup, asgari ücretten 4391 gün prim ödedi. Aralık 2010 ayında asgari ücretten 720 gün doğum borçlanması ödeyerek toplam gün sayısını 5111 güne yükseltti. 1 Şubat 2011 tarihinde 611 TL emekli maaşı bağlandı. Gelen zamlarla birlikte Nisan ayı maaşı 655+26 top.681 TL oldu. Ama aynı şartlarda emekli olanların eşimden fazla maaş aldıkları görülüyor. Eşimin maaşı ne kadar olmalı? Yanlışlık var mı? Ne yapmalı?

Osman SİVİL

Cevap: Eşinize taban aylık üstünden aylık bağlanmış. Bir yanlışlık yok. Taban aylık uygulaması olmasa eşinize bağlanacak aylık tutarı yaklaşık 300 TL civarındadır. Taban aylıktan az aylık bağlanmadığından, eşinize 611 TL aylık bağlanmış. Emekli aylıklarının geneli düşük. Emekli aylığını sadece prim ödeme gün sayısı belirlemiyor. Üstünden prim ödenen kazanç tutarına göre belirlenen ortalama kazanç tutarı da etkili oluyor. Eşinizden daha az prim ödemesine karşılık, eşinizden fazla emekli aylığı alanlar olabilir. Bu kişilerin prime esas kazanç tutarı yüksektir. Eşinizin emekli aylığında düşüklük yok. Yapacağınız bir işlemde bulunmuyor. 

Sigortalılığı durdurulanlar borcun tamamını 1 Ağustos 2011 e kadar ödemek zorundalar

Soru:1)Bağ-Kur borcu ödenmeme nedeniyle, prim borcu silinmiş bir sigortalı, tekrar primlerini ödeyebilir mi?

2) Tekrar ödeyeceği primleri taksitle ödeme imkânı var mı?

3) Kaç taksitle ödeyebilir?

Zekeriya ÇİÇEK

Cevap:1) 30 Nisan 2011 tarihi itibariyle Bağ-Kura 5 yıldan(60 aydan) fazla prim borcu olanların sigortalılıkları primi ödenen son ay itibariyle durduruldu. Ve prim borçları silindi. Bu kişiler Torba yasadan yararlanarak prim borçlarını ödeyip, sigortalılık sürelerini tekrar kazanabiliyor. Bunun için en 31 Mayıs 2011 Salı günü mesai saati sonuna kadar başvuru yapmak gerekiyor.

2) Prim borçları, vade tarihinden 6111 sayılı yasanın yayımlandığı 25 Şubat 2011 tarihine kadar enflasyon oranında hesaplanacak olan gecikme bedeliyle birlikte en geç 1 Ağustos 2011 Pazartesi mesai saati sonuna kadar ödenmesi gerekiyor.

3) Borcun tamamının en geç 1 Ağustos 2011 Pazartesi mesai saati sonuna kadar olmak üzere, parça parça da ödenebilir. 1 Ağustos 2011’e kadar borcun tamamı ödenmezse, sigortalılık süresi kazanılamaz.

Torba yasadan yararlanarak geçmişe yönelik Bağ-Kur kaydı yaptıramazsınız

Soru: 1976 tarihi itibari ile vergi mükellefiyim. Fakat o tarihten itibaren Bağ-Kura kayıt yapılmamış olup, bu yeni çıkan yasadan ben yararlanabilir miyim? Bu konuda nasıl bir yol izlemeliyim? Bu konuda beni aydınlatırsanız sevinirim.

Hüseyin ŞAHİN

Cevap: Bağ-Kura kayıt ve tescilinizi kendinizin yaptırması gerekiyordu. Sizin gibi Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren başlatılıyor. Torba yasada Bağ-Kur kaydına ilişkin düzenleme bulunmuyor. Dolayısıyla, Torba yasadan yararlanarak 1 Ekim 2008 den önceki dönem için Bağ-Kura kayıt yaptıramazsınız.

3600 günle 58 yaşın dolmasını beklemeniz gerek

Soru:3 Haziran l962 doğumluyum. l986 yılında sigortalı oldum. l99l yılına kadar primlerim ödenerek çalışmaya devam ettim. 1991 yılında doğum nedeniyle işten ayrılmak zorunda kaldım. Yani toplam 2176 gün prim ödemem var. Öğrenmek istediğim, ödenmemiş prim borçlarını dışarıdan ödeyip emekliliğe hak kazanabilir miyim?

Soney KAVİ

Cevap: Sosyal güvenlik mevzuatımızda geride kalan primi ödenmemiş günleri toplu prim ödeyerek kazanma usulü yok. Maalesef geriye yönelik borçlanma yaparak gün kazanamazsınız. Ancak, 1991 deki doğumunuzdan sonraki iki yılda prim ödememişseniz (sorunuzdan ödemediğiniz anlaşılıyor) doğum borçlanması yaparak 720 gün kazanabilirsiniz.

Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 43 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum borçlanmasından sonra 2254 gün daha prim ödeyerek, toplam prim ödemenizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ayrıca, doğum borçlanması yaptıktan sonra 704 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 3 Haziran 2020 de yaş haddinden emekli olmanızda mümkün.

Tarım işçisinin borçlanma hakkı bulunmuyor

Soru: Tarım işçisinin ödemiş olduğu prim, yıllık 180 güne sayılıyordu. 180 günü borçlanma hakkı var mı?

Özkan KOÇ

Cevap: Tarım sigortasında ay için 15 gün yıl için 180 gün prim ödenebiliyor. Ayda 30 günden yılda 360 günden az olan süreler borçlanılamıyor.

Hizmet tespit davası açmanız gerekiyor

Soru:12 Aralık 1960 doğumluyum. 1996’da işe başladım. Aynı çalıştığım iş yeri temizlik şirketinden kaydımı başlattılar. SSK başlangıcım 21 Temmuz 2001. Ne zaman emekli olabilirim. Yaştan emekli olmam mümkün mü? Ödenmemiş SSK mı iş yerinden nasıl alabilirim? Aynı iş yerinde çalışmaya devam ediyorum.

Gülten YAVAŞ

Cevap: 2001 başlangıcınıza göre emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam prim ödemenizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 2001 başlangıcınıza göre, yaş haddinden emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam prim ödemenizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla,  25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 21 Temmuz 2026 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeyen çalışma süreleriniz için; Hizmet tespit davası açmanız gerekiyor. Hizmet tespit davası açarak, davayı kazanıp sigorta başlangıç tarihinizi 1996 yılına çekmeniz halinde, yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. 3600 gün prim ödemeniz şartıyla  58 yaşınızı dolduracağınız 12 Aralık 2018 tarihinde emekli olabilirsiniz.  58 yaşınızı dolduracağınız tarihe kadar prim ödemenizi 3600 güne tamamlayamazsanız, prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Torba yasada kıdem tazminatını değiştirmedi

Soru: Torba yasasında bahsedilen konu vardı yasalaştı mı, yasalaşmadı mı bunu sormak isterim? 2,5 yıldır bir firmada yönetici olarak çalışmaktayım. İşten kendi isteğimle ayrılsam, tazminat ve diğer haklarımı alabilir miyim?

Cumhur KILIÇ

Cevap: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesi olan kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabiliyor. 15 yıl sigortalılık süreniz ve 3600 gün prim ödemeniz varsa, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun dışında işten kendi isteğiniz ile ayrılırsanız kıdem tazminatı alamazsınız. Torba yasada bu konuyla ilgili düzenleme bulunmuyor.