Ferhat FAHRAN

Yeminli Mali Müşavir, Maliye E. Baş Hesap Uzmanı

31.12.2023 TARİHLİ BİLANÇONUN DÜZELTMESİ SONUCU ORTAYA ÇIKAN ENFLASYON GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI İÇİNDE DÖNEM NET KÂRININ VE GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARININ OLMASI DURUMUNDA KÂR DAĞITIMI NASIL OLACAK?

“İnsanları Mutlu Etmeden Çoğaltmak, Yeni Talihsizlerin Türemesi Demektir.” VOLTAİRE

I- GENEL AÇIKLAMALAR

Yaklaşım Dergisinin 2024/ocak ayı sayısında yayınlanan “Düzeltme Öncesi Bilançolarda Görülen Dönem Net Kârı Ve Geçmiş Yıllar Kârlarının, Enflasyon Düzeltmesinde Göreceği İşlem Ve Akıbetleri;” isimli makalemizde, 698- Enflasyon Düzeltme Hesabının Bakiyesine göre oluşan “570- Enflasyon Geçmiş Yıllar Kârları” veya “580-Enflasyon Geçmiş Yıllar Zararlarının” içinde, düzeltme konusu olmayarak (0)lan DÖNEM NET KÂRI VE GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARININ olabileceği belirtilmişti. Bu makalemizden önce bu konuya ilişkin yine ayni dergide yayımladığımız makalelerde; bu kârların ortakların müktesep hakkı niteliğinde olduğu, düzeltme ile ortadan kalkan bu kârların, 570- Enflasyon geçmiş yıllar kârları içinde olması nedeniyle, mevzuata göre bu hesabın yalnızca sermayeye ilave edilebileceği veya zararların mahsubunda kullanılabileceği, bu hesaptan başka bir hesaba transfer yapılmasının veya ortaklar tarafından çekilmesinin, işlemin meydana geldiği tarihte dönem kazancı ile ilgilendirilmeksizin kurumlar vergisine tabi tutulacağının hüküm altına alındığı belirtilmişti. Her ne kadar, 2004 yılında uygulanan enflasyon muhasebesine ilişkin uygulanan VUK Mevzuatında bu konuda herhangi bir düzenlemenin olmaması ve uygulamanın 1 yılla sınırlı kalması gibi nedenlerle konunun üzerinde ayrıntılı olarak durulmamıştı. Öyle ki, VUK Geçici 33. maddesine göre 2024 yılında uygulanacak enflasyon muhasebesine ilişkin yayımlanan 2 tebliğ taslağında dahi konu açıklığa kavuşturulmamıştır. Ancak, 24.11.2023 tarihli Tebliğ Taslağında ve daha sonra 555 Seri No.lu VUK Tebliğ olarak kesinleşen bu tebliğin 55. maddesinde “Enflasyon Geçmiş Yıllar Kârları” içinde olan dönem net kârının ve geçmiş yıllar kârlarının 2024 ve takip eden yıllarda ortaklara dağıtılabileceği ve bu dağıtımında, normal kâr dağıtım statüsünde olduğu gibi vergilenebileceği belirtilmiştir.

Ancak, Tebliğin 55. maddesi incelendiğinde, enflasyon geçmiş yıllar kârları içindeki dönem net kârının ve geçmiş yılların kârlarının dağıtımına ilişkin açıklamalar vardır. Oysa, bir teknik işlem olan enflasyon düzeltmesi, “ENFLASYON GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI” ile de sonuçlanabilir. Bu teknik düzeltmenin bu şekilde sonuçlanması, elbette ortakların müktesep haklarının ihlaline gerekçe teşkil edemez. Nasıl ki, enflasyon geçmiş yıllar kârları içindeki söz konusu kârlar dağıtım konusu ise, bu hesabın içindeki söz konusu kârlar da dağıtım konusu olmalıdır.