Ev hizmetlerinde sürekli ve ücretle çalışanın sigortalı yapılması gerekir

Posta Gazetesi – 17.12.2011

Soru: Öğretmenim ama bir kız kardeşim var. 28 yaşında ve bir öğretmenin ev işlerinde yardımcı olmak gibi günlük bir işte hafta içi bir kuruma kayıt olmaksızın ve belli bir ücret üzerinden anlaşmalı olarak çalışıyor. Herhangi bir kayıta tabi değil. Ve isteğe bağlı sigorta yaptırmayı düşünüyor. Bu mümkün mü? Ayrıca bu sigorta ile emeklilik ve sağlık hizmetlerinden yararlanabilir mi? Ödemesi gereken aylık prim miktarı ne kadar olmalı ve emekliliğe ne zaman hak kazabilir?

Osman KARAKULA

Cevap: Kardeşiniz ev hizmetinde ücret karşılığı sürekli çalışıyorsa, ev sahibinin kardeşinizi sigortalı yapması gerekir. Ancak ev işlerinde sürekli çalışma yoksa, ev sahibinin kardeşinizi sigortalı yapma zorunluluğu yok. Bu durumda kardeşiniz isteğe bağlı sigortalı olabilir. İsteğe bağlı sigortalı olarak 30 gün prim ödedikten sonra sağlık yardımı almaya başlar. İsteğe bağlıda sigortalı; prime esas kazancın alt sınırı(bugün için aylık 837 TL) ile üst sınırı(bugün için 5.440.50 TL) arasında belirleyeceği kazanç tutarının yüzde 32 si kadar prim ödemesi gerekiyor. Kardeşiniz prime esas kazancın alt sınırını seçerse, aylık 268 TL prim öder. Prim tutarı, asgari ücretteki artışa bağlı olarak yeni yılda ve takip eden yıllarda bir miktar artabilir.

Kız kardeşiniz yeni sigortalı olacağı ve isteğe bağlı prim ödeyeceğinden, 4/b statüsünden(Bağ-Kurdan) iki şekilde emekli olabilir.1)Toplam 9000 gün prim ödemesi şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte.

2) Toplam 5400 gün prim ödemesi şartıyla, 61 yaşını dolduracağı tarihte.

Bir yıl askerlik borçlanması yeterli

Soru: 15 Ekim 1964 doğumluyum. Askerden sonra 22 Mayıs 1989 da Bağ-Kur, sonra 15 Şubat 1995 de SSK ya geçtim. Boşluk 10 ay var. Şimdi halen SSK olarak çalışıyorum.
18 ay askerlik yaptım. Askerliğimin kaç gününü saydırırsam, bir an önce emekli olurum?

A.SELVİ

Cevap: Askerlik sürenizin bir yılını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz bir yıl geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 15 Ekim 2014 tarihinde emekli olabilirsiniz.

II nci sınıf tüccarlıktan I nci sınıf tüccarlığa geçme   

Soru: İşletme defteri tutan bir maketin, büyük deftere geçme haddi nedir? Yani satışları ne kadar olursa 2012 yılı için büyük defter tutması gerekiyor? Büyük defter tutması gerekiyorsa defterini ne zaman tasdik ettirmesi lazım?

ARZU

Cevap: Market işlettiğinden dolayı 2011 yılında de işletme defteri tutan gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olan kişi, 2011 deki mal alımlarının toplam tutarı 129.000 TL’yi yüzde 20 yi aşan oranda veya 2011 deki mal satışları toplam tutarı, 180.000 TL yi yüzde 20 yi aşan oranda gerçekleşirse takip eden yıl olan 2012 nin başından itibaren, I nci sınıf tüccar olarak    bilanço esasına göre defter tutmaları gerekir. Vergi Usul Kanununa(VUK) göre, 2012 de Yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri tutmaları gerekir. Aralık 2011 ayı sonuna kadar yevmiye ve envanter defterini notere tasdik ettirmeleri lazım.

Defteri Kebir VUK’ da tasdiki zorunlu defterler arasında sayılmadığından, isteyen mükellef defteri kebiri tasdik ettirmeyebilir. Ancak mevcut 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre defteri kebirinde tasdik ettirilmesi gerekir. Tasdiksiz defter mahkemede sahibi lehine delil olmayacağından, defteri kebirinde tasdik ettirilmesinde yarar var.     

Kardeş ve torun ölüm aylığı alamaz

Soru: Emekli Sandığı ve SSK emekli olan Kişilerin vefatı halinde maaş eşlerine, çocuklarına ve anne babalarına maaş bağlanabilmektedir diye biliyorum. Çocuğu olmayan, eşi, anne babası vefat eden kişilerin maaşları kardeşlerine veya torunlarına geçer mi?

Yüksel YAMAÇ

Cevap: Çocuğu olmayan ana ve babası vefat eden emekli kişinin vefatı halinde, kardeşleri veya torunlarına ölüm aylığı(dul-yetim aylığı) bağlanmaz.

Çırak sigortası başlangıç sayılmıyor

Soru:1 Ocak 1973 doğumluyum. Çıraklık okulundan dolayı sigorta başlangıcım 1988’ dir. 1996 yılından beri primim düzenli ve aksatılmadan yatıyor. Bugün itibari ile 5250 gün civarında prim ödemem var. 2011-1988 = 23 yıl sigortalılık sürem eder. Primim de 5200 iş gününü geçti. Askerlik borçlanması yapabilir miyim? Askerlik borçlanmasını ödersem ne zaman emekli olabilirim?

Özden YOLAGİDEN

Cevap: Çırak sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına(malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmıyor. Ancak çıraklık sigortasında verilen sicil numarası ve sicil kartı emekli olana kadar kullanılıyor. Çırak sigortasında kısa vadeli sigorta kollarına prim ödenerek, çırağın hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı riskleri sigortalanmış olur. Emekliliğinize esas sigorta başlangıç tarihiniz; 1996 da adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen tarihtir. 1996 başlangıcınıza göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz.

350 gün daha prim ödeyerek, 5250 gün prim ödemenizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2029 tarihinde emekli olabilirsiniz.

7000 gün prim ödeyip 60 yaşı doldurmanız gerekiyor

Soru: Doğum tarihim 24 Ekim 1981, SSK’lı olarak ilk işe başlama tarihim 27 Haziran 2003 olup, 1840 gün prim ödemem var. Askerlik görevimi 2001-2002 yılları arasında yaptım. Bu durum da, emekli olmak için, hangi yaş ve kaç gün prime tabi olduğumu öğrenebilir miyim?

İbrahim BÜYÜKKAMBAK

Cevap: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. En geç 1 Ocak 2032 tarihine kadar toplam prim ödemenizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 24 Ekim 2041 tarihinde emekli olabilirsiniz. 1 Ocak 2032 e kadar toplam primi 7000 güne tamamlayamazsanız emekli olacağınız yaş haddi, primi tamamlama yılınıza göre, kademeli olarak 61-65 e kadar yükselebilir.

49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Soru:5 Eylül 1965 doğumluyum. SSK girişim 1 Temmuz 1987 olup, toplam 6300 gün prim ödemem var. Askerliğimi 10 Haziran 1985 ila 6 Aralık 1986 tarihleri arasında yaptım. Askerliğimin ne kadarını borçlanırsam, hangi tarihte emekli olabilirim?

Erdinç KAÇIL

Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, 220 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 220 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 5 Eylül 2014 tarihinde emekli olabilirsiniz.