Bayramda çalışan zamlı ücret alır

Bayram günlerinde çalışanlara, arife günü ve bayramdaki çalışmalarının ücreti zamlı olarak ödenir. İşveren, “İznini bayram sonrası kullanırsın” dese bile, bayramda yapılan çalışma zamlı olacaktır. Yani, sonradan verilecek izin herhangi bir anlam ifade etmez. İşveren isterse daha sonra o çalışmanın karşılığı olarak ayrıca izin verebilir.

Bayramda çalışan işçilere verilecek ücret normal zamanda elde ettikleri ücretin iki katı tutarındadır. Bu zamlı ücret bayramın üç günü için ayrı ayrı ve yine arife günü öğleden sonrası için de ayrıca hesap edilir.

Mesai de zamlı

Aylık sistemiyle çalışan bir kişi için toplam brüt ücreti 30 güne bölünerek bir günlük ücret tutarı hesap edilecek, ortaya çıkan rakamın iki katı alınarak bayram çalışmasının ücreti ödenmiş olacaktır. Ayrıca bayramda çalışan işçinin eğer bu çalıştığı süreler fazla mesai de oluyorsa, bu sefer bayram sebebiyle iki katı tutarında ücreti değil günlük ücreti en az yüzde 50 oranında artırılarak günlük ücretinin iki buçuk katı tutarında ödenmelidir. İşveren çalışanın ücretini bayrama ait fazla mesai ücretini dikkate almadan, bayram öncesinde çalışanı için ödediği ücreti esas alarak hesaplarsa, herhangi bir denetim veya çalışanın şikayeti üzerine idari para cezası ödemek zorunda kalır.

Hafta sonuna gelirse

Bu sene olduğu gibi bayram tatilinin hafta sonuna denk geldiği durumlarda, hafta tatili ücretiyle bayram tatili için ayrı ayrı ücret ödenip ödenmeyeceği sorusu akla gelebilir. Maalesef bu gibi durumlarda işverenler hafta tatili için ayrı, bayram tatili için ayrı olarak ücret ödemek zorunda değil. Hafta sonu iki gün tatil yapılan işler için de sonuç değişmiyor, cumartesi için de ek bir ödeme yapılmıyor. Buna göre, bayram hafta sonuna denk geldiğinde her gün için çalışılmazsa sadece bir günlük çalışılırsa da yapılan çalışmanın fazla mesai olup olmamasına göre iki ya da iki buçuk günlük ücret ödenmesi gerekiyor.

İşten olma

Bayram ve genel tatil günlerinde çalışmak istemeyen işçiler işverenleri tarafından çalışmaya zorlanamaz. Çalışmaya zorlanan işçiler bu durumu şikayet konusu yapar, hatta iş mahkemesine taşırlarsa işyerinden haklı sebeple, kendi istekleriyle ayrılıp tazminatlarını alabilirler. Ancak tam tersi durumda eğer çalışanın hizmet sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde bayramlarda çalışmaya izin veren bir hüküm varsa, bu sefer bayram günü de gelip, işverenin talimatıyla çalışmak zorunda kalırlar. Hatta bayram günü çalışmıyorum deyip işe gelmemeleri durumunda üst üste iki gün işe gelmemezlik yaparlarsa, işveren kıdem tazminatı ödemeden çalışanı işten çıkarır. Bu nedenle çalışanların imzaladıkları iş sözleşmelerinin çok büyük önemi bulunmaktadır. Çoğu zaman okumadan imzalanan sözleşmeler sonradan işten çıkarılmayı kolaylaştıran belgeler haline gelebilir.

Çocuklar çalışamaz

İş Kanunu’nun çalışan çocuk ve gençleri koruyucu hükümlerinden birisi bayramda her ne ad altında olursa olsun çalıştırılmamalarıdır. Kanunlarımız en azından bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılmalarını yasaklıyor.

Sağlık hizmeti

Türkiye’nin 26 ülkeyle sosyal güvenlik sözleşmesi bulunuyor. Bu ülkelerden 15’i ile imzalanan sözleşmede sağlık hizmetleri de kapsam altına alınmış durumda. Buna göre; Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, Fransa, KKTC, Makedonya, Azerbaycan, Romanya, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Arnavutluk, Lüksemburg, Hırvatistan ve Sırbistan sözleşmelerinde sağlık hizmetleri kapsamda. Ancak Azerbaycan ve Arnavutluk’ta mevzuat sorunu nedeniyle sağlık hizmetleriyle ilgili hükümler uygulanamıyor.

Milliyet Gazetesi – 16.07.2015