Prim borcu olan esnafa müjde

Soru: SGK’ya prim borcum  olduğu için sağlık hizmeti alamıyorum. Yapılandırma süresi de doldu. Bu konuda ne yapabilirim?

Cevap: Başbakan Davutoğlu’nun açıkladığı düzenleme eski adıyla Bağ-Kur’lu, yeni adıyla 4/b’lilerin sağlık hizmetlerinden yararlanamama sorununu çözecek. Buna göre, 12 ay ve üzerinde prim borcu olan esnafın prim borcu dondurulacak. Böylece prim borcu nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamama sorunu kalmayacak.

60 gün ve üzerinde prim borcu olan sağlık hizmetinden yararlanamaz, hastaneye gittiklerinde prim borcuyla karşılaşırlar. Malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı bağlanabilmesi için de SGK’ya prim borcu bulunmaması şart. Prim borcu bulunan bir 4/b’li hayatını kaybettiğinde önce borcu ödenir, aylık sonra bağlanır.

Daha çok prim, daha az aylık

Bağ-Kur’lular emekli olabilmek için daha uzun çalışmak zorunda. 4/a’lıların 7.200, Bağ-Kur’luların 9.000 gün prim ödemesi gerekli. Bu nedenlerle 4/b’liler  4/a’lı olma yolu arar ve genellikle hileye başvurup kendilerini başka işyerinde sigortalı gösterirler. Son 10 yılda 4/b’li sayısı yüzde 11 azaldı. Aynı dönemde toplam sigortalı sayısının yüzde 36 arttı. Diğer yandan Bağ- Kur’lulara 4/a ve 4/c’lilere göre çok daha düşük emekli aylığı bağlanır.

Başbakanın açıkladığı düzenlemeyle 1 milyon 305 bin Bağ-Kur’lu sağlık hizmetinden yararlanacak. 12 ay ve üzerindeki prim borcu olan Bağ- Kur’luların 4/a’lı olarak emekli olmasının önü açılacak. Emekli olmadan önceki son 1.261 gün prim öenen yer çok önemli. 15 yıl Bağ-Kur’lu olan bir kişi emekliliğine 3.5 yıl kala 4/a’lı olursa daha kısa sürede emekli olup daha yüksek emekli aylığı alabiliyor. Düzenleme hayata geçince emekliliğine 3,5 yıldan az kalan ve prim borcu olan esnaf primleri dondurulacağı için kalan sürede 4/a’lı olabilecek ve daha yüksek emekli aylığı alabilecek.

Şube müdürleri emekli olamıyor

Soru: Kamu kurumlarında şube müdürlerinin ücreti emsallerimize göre çok düşük, emekli olunca mağdur oluyoruz. Bu nedenle çalışmak zorundayız, ne yapmamız gerekiyor?

Cevap: Şube müdürlüğü kamu hizmetlerinde önemli bir makamı temsil etmekte iken, maalesef özlük hakları bakımından hak ettiği yeri bulamamıştır. Nitekim kamuda mühendis, istatistikçi gibi unvanlarda görev yapanlar, şube müdürüne bağlı çalışıyor. Ancak emrinde çalışan mühendisin ek göstergesi 3600, istatistikçinin ek göstergesi 3000 iken şube müdürünün ek göstergesi 2200’dür.

Amirin kendi altında çalışan memurdan daha düşük ek göstergeye sahip olması kamuda hiyerarşiyi bozuyor. Altınızda çalışan, sizden daha fazla maaş alabiliyor. Bu durum ast  üst ilişkisinin bozulmasına neden olabiliyor.

Asıl sorun emekli aylıklarında

666 sayılı kararname ile şube müdürlerinin durumu daha da kötüleşti. Kararname sonrasında, genel müdür yardımcısı, şube müdürünün maaşının % 68 fazlasını, daire başkanı, şube müdürünün maaşının % 60 fazlasını, kariyer uzmanı, şube müdürünün maaşının % 42 fazlasını almaya başladı.

Maaşlar açısından durum kötüleşmekle beraber, asıl sorun emekli aylıklarında yaşanmaya başladı. Şu an itibariyle ortalama 3300 TL maaş alan bir şube müdürünün eline emekli olduğunda sadece 1750 TL emekli aylığı geçiyor. Bu nedenle görevdeyken aldığı maaşın yarısı emekli aylığı olarak bağlanan şube müdürleri emekli olmak istemiyor. Çok sayıda şube müdürü 65 yaşına kadar çalışmak zorunda kalıyor.

Şube müdürleri açısından yeni bir düzenleme şart. Yeni düzenlemeyle hem ücret adaleti sağlanabilir, hem de emekliliği gelen şube müdürleri ayrılır ve yerlerine daha genç memurlar geçebilir.

Milliyet Gazetesi – 05.02.2015