Stajyer kadroların dörtte biri işi biliyor

Her dört gençten biri staj yaptıkları firmalarda işe başlıyor. Staj firmaya yaklaşmanın, CV’yi parlatmanın önemli bir yolu.

Madalyonun öbür yüzü ise farklı. İşverenler stajyerleri ucuz işçi görüyor. Hatta stajyerler için sigorta bile ödenmiyor

Genç nüfustaki işsizlik oranı son 3 aydır yükselişte. 15- 24 yaş grubunda her 5 gençten biri işsiz. Euro bölgesindeki daralma ile Irak ve Suriye’deki jeopolitik riskler sonucunda dış talepte ortaya çıkan düşüşün yanısıra iç talepte yaşanan durgunluk, işsizlikteki artış trendinin devam edeceğini gösteriyor. Türkiye ekonomisine ilişkin büyüme rakamları aşağıya doğru revize edilirken, işsizlik rakamları da yukarı yönlü güncellendi.

İşsizliğin yüksek eğitimli gençler arasında dahi yükselmesi, gençlerin işveren karşısında pazarlık gücünü giderek zayıflatıyor. Geçmişte isteğe bağlı yapılan stajlar, bugün iş kapısını açmada kilit rol oynuyor. Tüm dünyada ‘istisnai’ bir durum olan staj yoluyla istihdamın, ‘kural’ haline dönüşmesiyle ‘i nesli’ (staj nesli) kavramı ortaya çıktı. Gençler, profesyonel bir iş sahibi olabilmek için geçici, düzensiz, çoğunlukla çok düşük ücret ödenen ya da ödenmeyen stajları kabul ediyor.

Özgeçmişleri parlatma yöntemi

Japonya’da stajyerlik 3 – 4 gün sürüyor ve stajyerlere ücret ödeniyor. Batılı ekonomilerde staj, ‘beyaz yakalı kariyerin ilk adımı’na dönüştü. Her yaz 20 bin ila 40 bin stajyer Washington’daki devlet daireleri, lobiler, kar amacı gütmeyen kuruluş ve firmalarda istihdam ediliyor. The Economist dergisi Beyaz Saray’ın geçen yıl 429 ücretsiz stajyer çalıştırdığını yazdı. Google 3 bin gence staj imkânı sunmuş. 2014 yazında Avrupa Komisyonu’nda 1400 stajyer çalıştı.

Üçte biri stajlardan

Firmalara ‘yaklamak’ isteyen gençlerin anahtarı, stajlar. Özgeçmişlerde yer alan stajlar, önemli bir işlev görüyor. 300 milyon üyeli LinkedIn’in analizine göre, stajyerlerin dörtte biri staj yaptıkları firmalarda tam zamanlı iş imkânı elde ediyor.

Ücretsiz stajlara dikkat!

Stajyer çalıştırmanın kötü niyetli şekilde kullanılması da söz konusu. Özellikle medya, moda, reklam ve halkla ilişkiler gibi sektörlerde sürekli bir iş sahibi olabileceği umuduyla çok sayıda üniversite mezunu, uzun dönemli stajlara razı oluyor. İşverenler, düşük ücretle hatta ücret dahi ödemeyerek, uzun süreli stajer istihdam ediyorlar. Medyada stajyerlerin yüzde 35’ine ücret ödeniyor. Kötü niyetli uygulamalara karşı bazı ülkeler koruyucu düzenlemeler yapıyor. İtalya’da stajyerlere ayda en az 300 euro ödenmesine ve bazı bölgelerde 600 euro’ya kadar yükseltilmesine karar verilmiş.

Doğumda staj avantajı

Staj olarak başlatılan sigorta girişi, kadın çalışanlar açısından doğum borçlanması stajla sigortalılık öncesi de yapılabildiği için,

emeklilik süresi öne çekilebiliyor.

Staj süresi emeklilikte sayılmıyor

Zorunlu staj yapan meslek liseliler ile zorunlu veya isteğe bağlı staj yapan üniversitelilerin sayısı 250 binin üzerinde. Kamuda 220 bin; özel sektörde 44 bin genç staj yapıyor. Yasalara göre, staj gören öğrencilere, yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yaptırılıyor, emeklilik primleri yatırılmıyor.

Milliyet Gazetesi – 21.10.2014