Yazar: Mustafa YAVUZ*

I- GİRİŞ

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda([1]) (TTK), tacirler için bir takım yükümlülükler öngörülmüş ve bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde ilgililer hakkında bazı adli ve idari yaptırımlar getirilmiştir. TTK’da idari yaptırım olarak düzenlenen kabahatlerin karşılığı maktu idari para cezasıdır. “Kabahat” ibaresi ise 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nda([2]) “Kanun’un karşılığında idari yaptırım uygulanmasını öngördüğü haksızlık” şeklinde tanımlanmıştır.

TTK’da idari para cezalarının hangi oranda artırılacağına dair bir hüküm yer almadığından, sözkonusu cezaların artırılmasına ilişkin olarak Kabahatler Kanunu’nun 17. maddesinin yedinci fıkrası hükmü uygulanmaktadır. Dolayısıyla, diğer para cezaları gibi TTK’da öngörülen idari para cezaları da, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesine([3]) göre tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılmaktadır. Öte yandan, 2022 yılında uygulanacak yeniden değerleme oranı, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca 27 Kasım 2021 tarihinde yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 533)([4]) ile % 36,20 (otuz altı virgül yirmi) olarak tespit ve ilan edilmiştir. Bu halde, TTK’da yer alan idari para cezalarının, 2022 yılında anılan oranda artırılarak uygulanması gerekmektedir.

İşte bu çalışmada, TTK’da yer alan idari para cezalarının 2022 yılında uygulanma hadleri incelenmiş ve değerlendirilmiştir.

II- TÜRK TİCARET KANUNU’NDAKİ İDARİ PARA CEZALARININ 2022 YILINDA TATBİK OLUNACAK TUTARLARI

Kabahatler Kanunu’nun 17/7. maddesinde; “İdari para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Bu suretle idari para cezasının hesabında bir Türk Lirasının küsuru dikkate alınmaz. Bu fıkra hükmü, nispi nitelikteki idarî para cezaları açısından uygulanmaz.” denilmektedir. Bu kapsamda, TTK’da yer alan idari para cezaları, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca her yıl için tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanmaktadır. Anılan Kanun’un 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girdiği dikkate alındığında, TTK’daki idari para cezaları; 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarında, o yıllar için tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranlarında (sırasıyla % 3,93 – % 10,11 – % 5,58 – % 3,83 – % 14,47 – % 23,73 – % 22,58 – % 9,11) artırılarak tatbik olunmuştur. Bu sefer, söz konusu idari para cezalarının 01.01.2022-31.12.2022 tarihleri arasında uygulanacak tutarlarının, 2021 yılı için geçerli olan ceza tutarı üzerinden, 533 sıra sayılı Tebliğ ile belirlenen oranda artırılması gerekmektedir.

Önceki bölümde belirtildiği üzere, 2021 yılı için yeniden değerleme oranı Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca % 36,20 olarak tespit ve ilan edilmiştir. Dolayısıyla, TTK’da yer alan maktu idari para cezalarının 2022 yılında uygulanacak tutarları, bir önceki yıl tutarları üzerinden bu oran kadar artırılarak hesaplanacaktır. Yapılan a&cced…