Yazarlar: Mustafa ALPASLAN*

                Elif CANKURT **

E-Yaklaşım / Mart 2023 / Sayı: 363

I- GİRİŞ

Ücret, GVK’nun 61. maddesinde “işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir” şeklinde tanımlanmıştır. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali Sorumluluk Tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmemektedir.

II- KİMLER DİĞER ÜCRET ERBABI SAYILIR?

Bu hükme göre, muafiyet ve istisna kapsamında girmeyen ve her ne ad altında yapılırsa yapılsın ücret tanımı içine giren tüm ödemeler, ücret olarak vergilendirilecektir.

GVK’nun 61. maddesinde ücretin tanımı yapılmış ve tanımda, herhangi bir ödemenin ücret olarak kabul edilebilmesi için bazı unsurların varlığı aranmıştır. Ücretin unsurları olarak kavramlaştırılan bu unsurlar şu şekilde açıklanabilir.

1-     İşveren Tabi Olma: İşverenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dâhilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir.

2-     Belli Bir İşyerine Bağlı Olarak Çalışma

3-     Ödemenin Hizmet Karşılığı Olarak yapılması

4-     Ödemenin Para, Ayın veya Para ile Temsil Edilebilen Menfaat Şeklinde Olması

GVK’nun 61. maddesinde, ücretin tanımı genel olarak yapılmış olmakla birlikte kanunun uygulaması açısından aşağıda sayılan ödemelerin de ücret sayılacağı hüküm altına alınmıştır.

1.     İstisna dışında kalan emeklilik, maluliyet, dul ve yetim aylıkları,

Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanun’un Geçici 20. maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen emekli, maluliyet, dul ve yetim aylıkları gelir vergisinden istisnadır. (Genel, katma ve özel bütçelerden ödenen bu nevi aylıklar dâhil). Ancak, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanun’un Geçici…