Yazar: Ufuk ÜNLÜ*

E-Yaklaşım / Mayıs  2023 / Sayı: 365

I- GİRİŞ

Kooperatiflerin tasfiyesi genel olarak mevcudunun paraya çevrilmesi ve borçları ödendikten sonra kalan kısmın ortaklar arasında bölüştürülmesidir. Bu kapsamda kooperatifler ana sözleşmelerinde gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip varsa konutun ortaklar adına tescil edilmesiyle amacına ulaşmış sayılır ve dağılır. Kooperatiflerin tasfiyesi, bazı işlemlerin yapılmasını zorunlu kılar. Söz konusu işlemler 1136 sayılı Kooperatifler Kanunu ve ikincil mevzuat kapsamında hüküm altına alınmıştır. Bu çalışmada tasfiye halinde bulunan kooperatiflerin aktifinde mevcut gayrimenkulleri elden çıkarması halinde yapılacak iş ve işlemler, ilgili mevzuat ve yayımlanan özelgeler kapsamında açıklanacaktır.

II- KOOPERATİFLERİN TASFİYESİ

Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve kamu tüzel kişileri tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklıklara kooperatif denir. Kooperatifler; ortakların sahipliği, ortaklarına hizmet etme ve ortaklarınca yönetilme, kendi kendine yetme, kendi kendine sorumluluk, demokrasi, eşitlik, adalet ve dayanışma birlik ve ilkelere dayalı işletmecilik yaparlar.

Kooperatifler; ihtiyaç duyuldukları her yerde kurulabilmeleri avantajına sahip olmaları nedeniyle yoksulluğun azaltılmasında etkin bir araçtırlar. Ayrıca birçoğu, sosyal ve ekonomik destek sistemlerine, eğitim, sağlık, sigorta, kredi ve diğer gerekli hizmetlere erişim sağlamada önemli katkılarda bulunmaktadır. Kooperatifler; bireylerin, özellikle yoksul insanların, tek başlarına elde etmeleri zor olan ürünler ve hizmetler için katma değer yaratırlar. Bu durum, ortaklara ait kaynakların birlikte verimli şekilde kullanılmasıyla mümkün olmaktadır.

Kooperatiflerin sona ermeleri açısından belli başlı dağılma nedenleri vardır. Kooperatif:

1. Ana sözleşme gereğince,

2. Genel Kurul kararıyla,

3. İflasın açılmasıyla,

4. Kanunlarda öngörülen diğer hallerde, ilgili bakanlığın mahkemeden alacağı karar üzerine,

5. Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle,

6. Üç yıl olağan genel kurulunu yapmaması halinde,

7. Amacına ulaşma imkânının bulunmadığının ilgili Bakanlıkça tespiti halinde mahkemeden alacağı kararla, dağılır.

Konut yapı kooperatifleri, ana sözleşmede gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip konutların ortaklar adına tescil edilmesiyle amacına ulaşmış sayılır ve dağılır. Dağılma için kooperatifin amacına ilişkin tüm işlemlerin tamamlanması gerek…