Yazar: Altar Ömer ARPACI*

E-Yaklaşım / Mayıs  2023 / Sayı: 365

I- GİRİŞ

Safi kazancın tespitinde giderlerin indirim konusu yapılabilmesi Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde tevsiki zorunlu olmakla birlikte bu esastan bazı sapmalara yine vergi kanunlarında yer verilmiştir bunlardan birisi olan götürü gider uygulaması mevzuatımıza 4108 sayılı Kanun([1]) ile girmiştir. 4108 sayılı Kanununla Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin 1 numaralı bendine eklenen parantez içi hükümle, 01.01.1995 tarihinden geçerli olmak üzere, ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükelleflere, bu işlerle ilgili tevsik edemedikleri giderlerine karşılık olmak üzere götürü gider müessesesi getirilmiştir([2]). Götürü gider kaydedebilecekleri azami tutarın hesaplanmasında dikkate alınan hasılat tutarı dış ticaret teslim şekillerine göre farklılık gösterebilmektedir. Bu makalemizde genel hatlarıyla götürü gider uygulamasına değinildikten sonra gider kaydedilebilecek azami tutarın belirlenmesinde FOB, CF ve CIF ihracat hesaplamaları anlatılmaya çalışılacaktır.

II- GENEL HATLARIYLA GÖTÜRÜ GİDER MÜESSESESİ

Safi kazancın tespitinde giderlerin indirim konusu yapılabilmesi Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde tevsiki([3]) zorunlu olup, tevsik edilemeyen giderlerin ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir. Bununla birlikte tevsik zorunluluğunun istisnaları da mevcut olup bunlar Vergi Usul Kanununun 228. maddesinde düzenlenmiştir. Madde hükmüne göre aşağıdaki giderler için ispat edici kâğıt aranmaz;

1- Örf ve teamüle göre bir vesikaya istinat ettirilmesi mutat olmayan müteferrik giderler;

2- Vesikanın teminine imkân olmayan giderler;

3- Vergi Kanunlarına göre götürü olarak tespit edilen giderler.

1 ve 2 numaralı fıkralarda yazılı giderlerin gerçek miktarları üzerinden kayıtlara geçirilmesi ve miktarlarının işin genişliğine ve mahiyetine uygun bulunması şarttır.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesi “indirilecek giderler” başlığı altında düzenlenmiş olup,