Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Verilmesine Başlandı, Vergiye Uyumlu Mükelleflerde Unutulmaması Gereken Detaylar!!!

Yazar: Orhan BAYTEKİN*

Yaklaşım / Mart 2022 / Sayı: 351

I- GİRİŞ

Vergiye uyumlu mükelleflerde vergi indirimi müessesesi 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun, beşinci kısmı olan “Verginin Ödenmesi” başlıklı bölümünün 2. bölümü olan “mahsup” kısmında yer almış olup mükerrer madde 121’de Kanun metnine girmiştir.

Vergiye Uyumlu Mükelleflerde vergi indirimi çok eski sayılmaz 01.01.2018 tarihinden itibaren vergi mevzuatında uygulanmaya başlanmıştır. İyi niyetli ve vergisel ödevlerini zamanında yerine getiren, zamanında vergi borcunu ödeyen mükellefleri bir nevi mükafatlandırmak için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından uygulama esasları belirlenmiş teşvik edici bir uygulamadır.

Ana hatlarıyla bu uygulamadan gelir vergisi mükelleflerinden Ticari, zirai ve serbest meslek kazançları sahibi ile kurumlar vergisi mükellefleri yararlanmaktadır. Mantığı genel olarak maddenin ikinci fıkrasında belirtilen şartları taşıyanların yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilmesine dayanmaktadır. Makalemizde yıllık beyanname verme dönemi başlarken özellikle gelir vergisi mükellefleri açısından kazanç türleri itibariyle elde edilen kazançlar, yararlanılan indirim-istisna gibi durumlar, geçmiş yıl zararlarının bulunması, hesaplanan verginin ve ödenmesi gereken vergilerin farklı olabileceği durumlarda vergiye uyumlu mükelleflerde vergi indiriminin nasıl uygulanacağını anlatmaya çalışacağız.

II- VERGİYE UYUMLU MÜKELLEFLERE VERGİ İNDİRİMİNİN ŞARTLARI

Söz konusu indirimden faydalanabilmek için özetle aşağıdaki şartların yerine getirilmesi zorunludur.

1– İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) olması, (Bu beyannameler: Yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri, vergi dairelerine verilmesi gereken Katma Değer ve Özel Tüketim vergisi beyannameleri)

2- (1) numaralı bentte belirtilen süre içerisinde kesinleşmiş olması koşuluyla vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması (Kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl için geçerli olan, birinci fıkradaki indirim tutar sınırının % 1’ini aşmaması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.)

1. fıkrada belirtilen indirim tutarı: 317 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 01.01.2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 2.000.000 TL.

3- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla, (1) numaralı bent kapsamındaki vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması gerekiyor.

İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler, bu madde hükümlerinden yararlanamazlar.

Bu madde kapsamında vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, öngörülen şartları taşımadığının sonradan tespiti hâlinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir.

Gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı indirim tutarı, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak tespit edilir.

Yazının Tamamı İçin Abone Olun