Yazar: Nuri DEĞER*

E-Yaklaşım / Eylül 2024 / Sayı: 381

I- GİRİŞ

Yatırım teşvik belgesi (YTB) kapsamında gerçekleştirilen işlemler dolayısıyla düzenlenen kağıtlarda damga vergisi (DV) istisnası uygulamasında hakkında yapılan değişikliklere değinilmeden önce, YTB hakkında kısa bir açıklamada bulunmakta fayda vardır.

II- YTB HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Yatırımları teşvik etmek amacıyla tanınan destek unsurlarından yararlanabilmek için müteşebbislerin YTB almasında zorunludur.

Aşağıda belirteceğimiz hal saklı kalmak üzere, YTB olmadan kapsama girecek işlemler dolayısıyla düzenlenecek kağıtlarda DV istisnası uygulanması mümkün değildir.

19.06.2012 tarih ve 28328 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu’nun Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararı ile YTB’nin düzenlenmesi konusu hükme bağlanmıştır. Öte yandan söz 2012/1 No.lu Tebliğ ile de YTB düzenlenmesinin koşulları ile usul ve esasları açıklanmıştır.

Teşvik belgesi müracaatları, tebliğle belirlenen bilgi ve belgelerle birlikte Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na  yapılır.

Teşvik belgesi düzenlenmesi talep edilen yatırım projelerinin, makro ekonomik politikalar, arz-talep dengesi, sektörel, mali ve teknik yönden yapılacak değerlendirme ve gerektiğinde ilgili kurum, kurul ve kuruluşlardan alınacak görüşler sonucunda uygun bulunması halinde, yatırıma ait teşvik belgesi ile ithal ve yerli makine ve teçhizat listeleri Genel Müdürlükçe onaylanır.

Genel Müdürlükçe onaylanan yatırımlara ilişkin teşvik belgelerinin bir nüshası yatırımcıya iletilir.

Teşvik belgesi, yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan bir belge olup Kararın amaçlarına uygun olarak gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenir.

Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların proje bazında yapılacak değerlendirme sonucunda öngörülen sürede gerçekleştirilmesi esastır. Yatırımın öngörülen sürede gerçekleştirilememesi hâlinde, teşvik belgesinde kayıtlı ilk sürenin yarısı kadar ek süre verilebilir.

Teşvik belgelerinin iptal edilmesi veya kısmi müeyyide uygulanması halinde sağlanan destekler 6183 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yatırımcıdan geri alınır.

Teşvik sistemi; genel, bölgesel ve stratejik yatırımların teşviki uygulamalarından oluşur.

Yatırımları teşvik etmek amacıyla tanınan destek unsurlarından DV ve harç istisnası yanında duruma göre, gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi, faiz veya kâr payı desteği (3., 4., 5. ve 6. bölgelerdeki yatırımlar için), GV stopajı desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için), sigorta primi desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için) gibi desteklerde tanınmaktadır.