Yazar: Mehmet MAÇ*
Yaklaşım / Mayıs 2022 / Sayı: 353
I- GİRİŞ
İkametgah olan konutun aynı zamanda işyeri olarak da kullanılması halinde konuta ait hangi giderlerin masraf yazılabileceği, hangi KDV’lerin indirilebileceği, gibi vergisel hususlar bu yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
Hem konut hem de ofis olarak kullanılan bu yerler home ofis (home office) olarak isimlendirilmektedir.
Covid 19 pandemisi home ofis uygulamasının yaygınlaşmasına sebebiyet vermiştir.
Home ofisler serbest meslek erbabı tarafından kullanılıyorsa ve kiralıksa kiranın tamamı, öz mal ise amortismanın yarısı, ayrıca ısıtma aydınlatma gibi diğer masrafların yarısı mesleki gider olarak dikkate alınabilmekte bu masrafların KDV’si indirilebilmektedir.
Ticari ve zirai faaliyetlerin de ikamet edilen konutta yürütülmesi mümkün olmakla beraber bu durumda gider kaydı yapılabilecek konut masrafları ile ilgili açık ve yeterli hüküm mevcut değildir.
Mesleki, ticari veya gerçek usulde vergiye tabi zirai faaliyetini konutunda yürütmekte olan şahısların tabi olduğu hükümler aşağıdaki bölümlerde açıklanmış olup, hüküm yetersizlikleri dolayısıyla konu hakkındaki bazı soruların kesin cevaplarına ulaşılamamıştır.
Bir konutun home ofis olarak kullanılmasına ilişkin vergi mevzuatı dışındaki, mesleki kurallardan, binanın yönetim planından kaynaklanan engeller gibi konular yazımızın kapsamı dışındadır.
II- SERBEST MESLEK ERBABININ İKAMETGAHINI MESLEKİ FAALİYETİNDE DE KULLANMASI
A- KANUN HÜKMÜ
Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) mesleki giderleri düzenleyen 68. maddesinin 1 no.lu fıkrası şöyledir;
“1. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler (İKAMETGÂHLARININ BİR KISMINI İŞ YERİ OLARAK KULLANANLAR, ikametgâh için ödedikleri KİRANIN TAMAMI ile ISITMA VE AYDINLATMA GİBİ DİĞER GİDERLERİN YARISINI indirebilirler. İş yeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, İKAMETGÂHI KENDİ MÜLKÜ OLUP BUNUN BİR KISMINI İŞ YERİ OLARAK KULLANANLAR AMORTİSMANIN YARISINI GİDER YAZABİLİRLER.).”
Görüldüğü gibi kanun koyucu, mesleki faaliyetlerin konutta icra edilebileceğini kabul etmiş ve böyle bir durumda konuta ait hangi giderlerin mesleki gider olarak dikkate alınabileceğini serbest meslek kazançları açısından açık şekilde hükme bağlamıştır.