Vergide Neler Yapıyoruz?-I

[responsivevoice_button voice="Turkish Male" buttontext="Makaleyi Sesli Dinle"]

Yazar: Haldun DARICI*

Yaklaşım / Mayıs 2022 / Sayı: 353

 

I- GİRİŞ

Covid-19 pandemisi, yangınlar, seller, depremler gibi tabii afetler, yüksek enflasyon ve ortaya çıkan ekonomik sıkıntılar, nihayetinde Ukrayna savaşının olumsuz etkileri…Sayılan bütün bu gelişmeler çok kısa bir süreçte – son iki yıl içerisinde ülkemizin karşı karşıya kalmış olduğu ekonomik ve sosyal sıkıntılar olmuştur. Kısacası 2020 ve 2021 yılları olağanüstü ve zor yıllar olarak geçmiş olup 2022 yılına da bir başka sıkıntılı olayla, Rusya-Ukrayna savaşıyla girilmiştir.

Bütün bu olumsuz gelişmelerin ortaya çıkardığı ekonomik sıkıntılara karşı bu dönemde, Ekonomik İstikrar Kalkanı, Yeni Ekonomi Programı (YEP), Ekonomi Reformları Programı ve nihai olarak da Türkiye Ekonomi Programı olarak adlandırılan muhtelif program ve paketlerin açıklandığı görülmüştür. Sözü edilen programlar ve paketlerle, para politikası ile maliye politikası alanlarında muhtelif önlemler alınması yoluna gidilmiştir.

Çalışmamızda belirtilen söz konusu programlar çerçevesinde, maliye politikası içerisinde yer verilen vergisel alandaki önemli bazı düzenlemeler ile vergilerle ilgili bazı gelişmeler üzerinde durulmuştur. Amaç, olağanüstü sayılabilecek son iki yıllık dönemde ekonomik sıkıntılara karşı vergi politikalarıyla hangi önlemler alındığının ortaya konulması olmuştur. Çalışmada, bu dönemde uygulanan politikalar çerçevesinde vergisel alanda ulaşılan sonuçlara da yer verilecek ve değerlendirmelerde bulunulacaktır.

II- VERGİSEL DÜZENLEMELER VE GELİŞMELER

Hatırlanacağı üzere ülkemizde ilk Koronavirüs vakası 11 Mart 2020 tarihinde ortaya çıkmış ve bu tarihten sonra alınan tedbirlerle; okullar kapatılarak uzaktan eğitime geçilmiş, insanların toplu halde bulundukları sinema, tiyatro, kahvehane gibi yerler kapatılmış, restoran ve lokantalarda oturarak yeme-içme yasaklanmış, resmi daireler asgari personelle dönüşümlü olarak çalışmaya geçmiş, birçok hastane pandemi hastanesi ilan edilmiş, özel sektörde evden çalışma teşvik edilmiş, 31 ile giriş-çıkış yasakları getirilmiş, Cumartesi-Pazar günleri ile 65 yaş üstü ve 20 yaş altına sokağa çıkma yasakları uygulanmış, birçok işyeri kapatılırken, AVM’ler kendiliğinden kapanmıştır.

Örnekleri verilen ve tedrici olarak alınan olağanüstü tedbirler nedeniyle ekonomide ortaya çıkan sıkıntıları gidermek amacıyla 18 Mart 2020 tarihinde “Ekonomik İstikrar Kalkanı” paketi açıklanmıştır. Sözü edilen paket ve daha sonra çıkarılan muhtelif Programlarla birlikte vergisel alanda alınan bazı önemli tedbirlere ve gelişmelere aşağıda özetle yer verilmiştir.

A- VERGİ ERTELEMELERİ

Covid-19 ile mücadele alanında vergisel alanda alınan ilk önemli tedbir vergilerin ertelenmesi olmuştur. Buna göre ilgili dönemdeki gelir vergisi ile kurumlar vergisinin beyan ve ödeme süreleri birer ay, Nisan, Mayıs ve Haziran dönemlerine ait muhtasar ve KDV ödemeleri ise altı ay süreyle ertelenmiştir. Bu çerçevede ilgili tebliğ ile belirlenen mükelleflerin 01.04.2020 ila 30.06.2020 tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.

Bir başka mücbir sebep durumunun kabulüne de yılın son ayı itibarıyla karar verilmiştir. Buna göre Covid-19 salgınıyla mücadele kapsamında İçişleri Bakanlığı tarafından alınan tedbirler uyarınca geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine veya tamamen durdurulmasına karar verilen sektörlerde faaliyette bulunanların (sinema salonu, kahvehane, çay bahçesi gibi) 1 Aralık 2020 tarihinden itibaren mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir. Mücbir sebep halinin İçişleri Bakanlığınca alınacak karara göre sonlanması uygun bulunmuş olup bu dönemde verilmesi gereken muhtasar ve KDV beyannamelerinin de mücbir sebep halinin sona ermesinden sonra verilmesi/ödenmesi uygun bulunmuştur.

Görüntülenme Sayısı