Yazar: Yüksel GÜNEŞ*

E-Yaklaşım / Mayıs 2022 / Sayı: 353

I- GİRİŞ

Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle ivazsız (karşılıksız) bir şekilde bir şahıstan diğer şahsa intikali veraset ve intikalin konusuna girer.

Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahısların yabancı memleketlerde aynı yollardan mal edinmeleri de veraset ve intikal vergisine tabidir. Ancak, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilerin Türkiye sınırları dışında bulunan mallarının, veraset yoluyla veya ivazsız bir şekilde Türkiye’de ikametgâhı olmayan yabancı şahıslara intikali bu verginin konusuna girmez. Türkiye’de ikamet eden yabancı bir şahsa intikali ise veraset ve intikal vergisinin konusuna girer.

Öte yandan, Türkiye sınırları içinde bulunan malların ivazsız(karşılıksız) intikali, uyruğuna bakılmaksızın vergileme kapsamına alınmıştır. Örneğin, yabancı bir şahıstan yine yabancı bir şahsa Türkiye’de bulunan malın ivazsız intikali(karşılıksız)  veraset ve intikal vergisine tabidir.

Bu yazımızda, veraset ve ivazsız intikalle ilgili sıkça karşılaşılan sorulara ve açıklamalara yer verilecektir.

II- VERASET VE İVAZSIZ SURETLE İNTİKALLE İLGİLİ SORU VE CEVAPLAR

Veraset ve intikal vergisi mükellefiyeti süreksiz vergi mükellefiyeti özelliği taşımaktadır. Veraset ve hibe yolu ile karşılıksız (İvazsız) intikaller veraset ve intikal vergisi konusunu oluşturmaktadır. Ölüm sonucunda veraset yolu ile gerçekleşen intikallerde servet değerlemesi büyük bir öneme sahip bulunmaktadır. Covid 19 salgını sonucunda Mart/2020 döneminden itibaren ölüm vakalarının artışı veraset ve intikal vergisinin gerek mükellef sayısını ve gerekse incelemelerinde de artışa neden olmuştur([1]).

Mali güç ilkesi gereğince veraset ve intikal vergisi, alınması gerekli bir vergidir. Çünkü mali gücün göstergeleri arasında gelir ve harcamanın yanında servet de yer almaktadır. Bu ilkenin varlığı, Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan “sosyal devlet” kavramının yanı sıra, 73. maddede yer alan “ödeme gücüne göre vergilendirme” tabirinde de kendini göstermektedir([2]).

Aşağıda veraset ve intikal hakkında birtakım sorulara ve cevaplara yer verilecektir.

A- HANGİ OLAYLAR VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNE TABİDİR?

Bir kişinin ölümü üzerine, sahibi bulunduğu menkul ve gayrimenkul mallarla bütün hak ve alacaklarının mirasçılarına intikali veraset ve intikal vergisine tabidir. Öte yandan, malların herhangi bir suretle ivazsız (karşılıksız) bir şekilde bir şahıstan diğer şahsa intikali halinde de veraset ve intikal vergisi ödenmesi gerekmektedir.

B- VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ BEYANNAMESİ NEREYE VERİLİR?