Yazarlar: Yunus SÜRMELİ*
Behzat YİĞİT**
I- GİRİŞ
Ülkemizde son yıllarda
sağlık sektöründe yapılan yatırımlar ile sağlık standartlarında olumlu manada
önemli gelişmeler yaşanmıştır. Türkiye’de sağlık sektörünün gelişen yapısı ile
uluslararası rekabet edilebilirliği arttırmış, devlet tarafından yapılan yasal
düzenlemeler ile birlikte sağlık hizmetine ulaşmanın yolları kolaylaşmış ve
teşvik edilmiştir.
Bu teşviklerden biri olan,
7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve bazı kanunlar ile 178 sayılı Kanun hükmünde
kararnamede değişiklik yapılmasına dair Kanun’un 4. maddesi ile Sağlık Bakanlığı’nca
izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından, Türkiye’de yerleşmiş olmayan
yabancı uyruklu gerçek kişilere, münhasıran sağlık kurum ve kuruluşlarının
bünyesinde verilen koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon
hizmetleri (Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere söz
konusu hizmetlerle birlikte sağlanan diğer teslim ve hizmetler istisnanın
kapsamına dahil değildir.) Katma Değer Vergisi Kanunu 13. maddesi l bendine
eklenmiştir. Söz konusu hüküm tam istisna kapsamında değerlendirilmektedir. Bu
istisna hükmünde faydalanılması çeşitli kriterlere bağlanmıştır.
II- İSTİSNADAN YARARLANACAK ALICILAR
KDV Genel Uygulama Tebliği’nin
“Yabancılara Verilen Sağlık
Hizmetlerinde İstisna” başlıklı (II/B-16.) bölümünde yer alan “İstisnadan Yararlanacak
Alıcılar” başlıklı (II/B-16.1.2.) alt ayrımında;
5901 sayılı Kanun’un (3/1-d) maddesinde,
yabancının Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişiyi
ifade ettiği hüküm altına alınmıştır. 193 sayılı Kanun’un “Türkiye’de yerleşme” başlıklı 4. maddesine göre, ikametgahı
Türkiye’de bulunanlar ile bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı
aydan fazla oturanlar (Geçici ayrılmalar Türkiye’de oturma süresini kesmez.)
Türkiye’de yerleşmiş sayılır. 193 sayılı Kanun’un 5. maddesi uyarınca, belli ve
geçici görev veya iş için Türkiye’ye gelen iş, ilim ve fen adamları, uzmanlar,
memurlar, basın ve yayın muhabirleri ve durumları bunlara benzeyen diğer
kimselerle tahsil veya tedavi veya istirahat veya seyahat maksadıyla gelenler
ile tutukluluk, hükümlülük veya hastalık gibi elde olmayan sebeplerle Türkiye’de
alıkonulmuş veya kalmış olan yabancılar memlekette altı aydan fazla kalsalar
dahi, Türkiye’de yerleşmiş sayılmazlar. Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti Devleti
ile vatandaşlık bağı bulunmayan ve 193 sayılı Kanuna göre Türkiye’de yerleşmiş
olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler bu istisnadan faydalanabilir. Öte
yandan, 5901 sayılı Kanun’un 28. maddesi uyarınca kendilerine mavi kart verilen
ve Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler de bu istisnadan
faydalanabileceği hüküm altına alınmıştır.
İstisna kapsamında hizmet sunan sağlık kurum
ve kuruluşları, alıcının istisna kapsamında olduğunun tevsikine ilişkin olarak
uyruğunda bulunduğu ülke tarafından verilmiş pasaport üzerinden Türkiye’ye son
giriş tarihinin altı aydan fazla olmadığını kontrol etmek ve pasaportun
fotokopisini (çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerde
mavi kartın fotokopisini) hizmet sunulmadan önce alıcıdan almak zorundadırlar.
III- İSTİSNA KAPSAMINA GİREN HİZMETLER
İstisna kapsamına Sağlık Bakanlığı’nca izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından verilen koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri girmektedir. Söz konusu hizmetlerin münhasıran bu sağlık kurum ve kuruluşlarının bünyesinde verilmesi gerekmektedir. Koruyucu he…