E-Yaklaşım / Ocak 2024 / Sayı: 373
I- GİRİŞ
Telafi kelime anlamı olarak, daha önce oluşmuş bir eksikliğin sonradan giderilmesine denilmektedir. Telafi çalışması 4857 sayılı Yasa ile birlikte çalışma hayatımıza girmiştir. Telafi çalışması 4857 sayılı İş Yasası yürürlüğe girene kadar yasal dayanağı olmayan ve bundan dolayı da işverenlerin izah etmekte sıkıntı çektiği konuların başında gelmekteydi([1]).
Telafi çalışmasının yasal bir dayanağa kavuşması ile birlikte çalışma hayatının önemli eksikliklerinden biri de giderilmiştir. Telafi çalışması işçi ve işverenin her zaman başvurabileceği bir yoldur. Telafi çalışması işçiye izin kullanma ve işverene de çalışılmayan sürelerin çalışılmasının sağlanması konularında hareket serbestisi getirmektedir([2]).
Bu yazımızda; telafi çalışmasının usul ve esaslarını açıklamaya çalışacağız.
II- TELAFİ ÇALIŞMASI
A- TELAFİ ÇALIŞMASI HANGİ DURUMLARDA YAPILIR?
. Zorunlu nedenlerle işin durması,
. Ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi,
. İşyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi,
. İşçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde,
İşveren işçilere telafi çalışması yaptırabilir.
B- TELAFİ ÇALIŞMASI KAÇ AY İÇERİSİNDE YAPILIR?
İşveren, işçilerine çalışılmayan süreler için dört ay içinde telafi çalışması yaptırabilir. Cumhurbaşkanı bu süreyi iki katına kadar artırmaya yetkilidir. Cumhurbaşkanı bu süreyi artırmadığı takdirde, işveren dört aylık süre geçtikten sonra işçilere telafi çalışması yaptıramaz.
C- TELAFİ ÇALIŞMALARI FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA OLARAK DEĞERLENDİRİLİR MI?
Telafi çalışmaları fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz. Yasa koyucu, telafi çalışmalarının fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmayacağını açıkça belirtilmek suretiyle, uygulamada ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermek istemiştir([3]).
D- TELAFİ ÇALIŞMASI NASIL YAPILIR?
Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini (11 saati) aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.
III- SONUÇ
Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz. Telafi çalışmaları konusunda işçi ve işverenin bu iradelerini açıkça ortaya koymaları ve telafi çalışmasının konusunu ve çalışılmayan süreleri belgelemeleri gerekmektedir (Ek-1, 2). Aksi halde telafi çalışmasının konusu hakkında işçi ve işveren arasında fazla çalışma olup olmadığı, fazla sürelerle çalışma olup olmadığı konularında değişik sorunlar yaşanabilir.
Ek-1: İşçinin Telafi Çalışması İle Gidermek Koşuluyla İşverenden İzin Talep Yazısı