Yazar: Özkan AYKAR*
I- GİRİŞ
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun
(14/1). maddesi ile transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık
işlerinde Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek taşıma işleri vergiden istisna edilmiş
olup, anılan Kanun’un (14/2) maddesi uyarınca söz konusu istisna, Gelir ve Kurumlar
Vergisi Kanunlarına göre dar mükellefiyete tabi gerçek ve tüzel kişilere karşılıklı
olmak şartıyla uygulanmaktadır.
Ayrıca KDV Kanunu’nun (14/3) maddesi uyarınca
ihraç malı taşıyan araçlara motorin teslimlerinde de KDV İstisnası uygulanmaktadır.
Bu yazımızda katma değer vergisi mevzuatı
çerçevesinde; transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık
işlerinde ve ihraç malı taşıyan araçlara motorin teslimlerinde uygulanan istisna
hakkında bilgilere yer verilecektir.
II-
KONUYA İLİŞKİN YASAL DÜZENLEME
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Transit Taşımacılık” başlıklı 14. maddesinde;
“Madde-14: 1. Transit ve
Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık işlerinde, Cumhurbaşkanı [1] tarafından belirlenecek taşıma işleri vergiden müstesnadır.
2. Bu istisna, ikametgahı,
kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan mükelleflere, ilgili ülkeler
itibariyle karşılıklı olmak şartıyla tanınır.
3.
(Ek fıkra: 27.04.2006-5493 /2.md) 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun
ile 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde, Cumhurbaşkanınca
belirlenen sınır kapılarında 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun ihracat rejimi kapsamında
yurt dışına çıkarılacak eşyayı taşıyan kamyon, çekici ve soğutucu ünitesine sahip
yarı römorkların depolarına (araçların ve soğutucu ünitelerin standart yakıt deposu
miktarlarını aşmamak kaydıyla) yalnızca yurt dışına çıkışlarında yapılacak motorin
teslimi vergiden istisnadır.
Maliye Bakanlığı, bu istisna uygulamasına ilişkin usûl ve esasları
belirlemeye yetkilidir.”
şekilde hükümlere yer verilerek KDV’den
istisna edilmiştir. Diğer taraftan anılan Kanun’un 32/1. maddesinde,
“Bu Kanun’un 11, 13, 14 ve 15. maddeleri ile 17. maddenin (4) numaralı
fıkrasının (s) bendi uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili
fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi, mükellefin vergiye
tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak Katma Değer Vergisinden indirilir. Vergiye
tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az
olması hallerinde indirilemeyen Katma Değer Vergisi, işlemin gerçekleştiği dönemi
izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla Maliye ve Gümrük
Bakanlığı’nca, tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur.”
<...
