I- GİRİŞ

İş hayatında yaşanılan bir olayın yahut kazanın iş kazası sayılıp sayılmayacağı konusunda tereddütler yaşandığı, muğlak durumlar olmaktadır. Bu muğlak durumlardan biri de üçüncü kişilerce sigortalıların zarara uğraması halidir.

Bu yazımızda, üçüncü kişilerin kusuru nedeniyle sigortalıların zarara uğraması hatta ölmesi durumunda olayın ne şekilde değerlendirilmesi gerektiğini açıklamaya çalışacağız.

II- 5510 SAYILI KANUNDA İŞ KAZASI

İş kazası, sigortalının, “işverenin emir ve talimatları altında bulunduğu esnada çalıştığı iş veya işin gereği nedeniyle aniden ve dıştan meydana gelen bir etkenle onu bedence ya da ruhça zarara uğratan olay” olarak tanımlanmaktadır(1).

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun(2) 13. maddesinin kenar başlığı “İş kazasının tanımı, bildirilmesi ve soruşturulması” olmakla birlikte madde metninde bir tanım verilmemiştir. Bu Kanun kapsamında sosyal sigortalar hukuku açsından bir olayın iş kazası sayılabilmesi, olayın ancak Kanun’un madde 13/1 hükmünde sınırlı olarak sayılan hallerden birinde meydana gelmesi halinde mümkün olmaktadır(3).

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun(4) 13. maddesinin kenar başlığı “İş Kazasının Tanımı, Bildirilmesi ve Soruşturulması” olmakla birlikte madde metninde bir tanım verilmemiştir. Bu Kanun kapsamında sosyal sigortalar hukuku açsından bir olayın iş kazası sayılabilmesi, olayın ancak Kanun’un madde 13/1 hükmünde sınırlı olarak sayılan hallerden birinde meydana gelmesi halinde mümkün olmaktadır(5).

İş kazası, 5510 sayılı Kanun’un 13. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen durumların sonucunda oluşan ve sigortalıyı o an yahut sonrasında bedensel ya da ruhsal özrüne neden olan olay olarak ifade edilmiştir. İş kazası,

4/1-(a) kapsamındaki sigortalının;

• İşyerinde bulunduğu zamanda,

• İşverence yürütülen iş dolayısıyla,

• İşyerinden ayrı fakat görevi ile ilgili olarak başka bir yere gönderilmesi sebebiyle asıl işini yapmadığı zamanlarda,

• Emziren kadın sigortalının, çocuğunu emzirmesi için belirlenen zamanlarda İş mevzuatına tabi olup olmadığının önemi bulunmamakla birlikte bu mevzuatta yer alan sürelerde,

• İşverence temin edilen bir taşıtla işin ifa edildiği yere gidiş geliş zamanlarında,

4/1-(b) kapsamındaki sigortalının;

• İşyerinde bulunduğu esnada,

• Yürüttüğü iş sebebiyle işyeri dışında,

başına gelen ve sigortalının o an yahut sonrasında “bedensel” veya “ruhsal” olarak özrüne sebep olan “olay” olarak tanımlanmaktadır.