Yazar: Mahmut ÇOLAK*

E-Yaklaşım / Ekim 2024 / Sayı: 382

I- GİRİŞ

Bu makale çalışmamızda haczedilemeyecek ve tamamen-kısmen haczedilecek unsurlar madde madde dayanakları ile birlikte bahsedilecektir.

II- HACZEDİLEMEYECEK UNSURLAR

A- 6183 SAYILI KANUNUN 70. MADDESİNE GÖRE

1) 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi iktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları, bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları, iştirakleri ve mahalli idarelerin malları hariç olmak üzere Devlet malları ile hususi kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar

2) Borçlunun şahsı ve mesleği için gerekli elbise ve eşyası ile borçlu ve ailesine gerekli olan yatak takımları ve ibadete mahsus kitap ve eşyası

3) Vazgeçilmesi kabil olmayan mutfak takımı ve pek lüzumlu ev eşyası

4) Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimleri için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve taşıtları ve diğer teferruat ve tarım aletleri; çiftçi değilse sanat ve mesleği için gerekli olan alet ve edevatı ve kitapları; arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük taşıt sahiplerinin ancak geçimlerini sağlayan taşıt vasıtaları

5) Borçlu veya ailesinin geçimleri için gerekli ise borçlunun tercih edeceği 1 süt veren mandası veya ineği veyahut 3 keçi veya koyunu ve bunların 3 aylık yem ve yataklıkları

6) Borçlu ve ailesinin 2 aylık yiyecek ve yakacakları ile; borçlu çiftçi ise ayrıca gelecek mahsul için gerekli olan tohumluğu; borçlu bağ, bahçe veya meyve ve sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimleri için zaruri olan bağ, bahçe ve bu işler için gerekli bulunan alet ve edevatı, malzemesi ve fide ve tohumluğu; geçimi hayvan yetiştirmeye münhasır olan borçlunun kendisinin ve ailesinin geçimleri için zaruri olan miktarda hayvan ile bu hayvanların 3 aylık yem ve yataklıkları

7) Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malul olanlara bağlanan emekli aylıkları ile, bu kabil kimselerin dul ve yetimlerine bağlanan aylıklar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış ikramiyeleri

8) Bir yardım sandığı veya derneği tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan aylıklar

9) Vücut ve sağlık üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak zarar görenin kendisi veya ailesine toptan veya irat şeklinde verilen veya verilmesi gereken paralar

10) Askerlik malullerine, şehit yetimlerine verilen harp malullüğü zammı ile 1485 sayılı İnhisar Beyiyeleri Üçte Birlerinin Harp Malullerine ve Şehit Yetimlerine Tahsis ve Tevziine Dair Kanun gereğince verilen tekel beyiyeleri

11) Borçlunun haline münasip evi, ancak evin değeri fazla ise bedelinden haline münasip bir yer alınabilecek miktarı borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılabilir

12) Harcırah Kanununa göre yapılan ödemeler

13) 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun uyarınca bağlanan aylıklar

B- DİĞER KANUNLARA GÖRE

1) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 203. maddesi gereğince, aile yardımı ödenekleri hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve borç için haczedilemez.