Yazar: Ertan AYDOĞAN*

E-Yaklaşım / Ağustos 2024 / Sayı: 380

I- GİRİŞ

Hayvanların rahat yaşamlarını ve hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanların acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını, her türlü mağduriyetlerinin önlenmesini sağlamak üzere 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu 01.07.2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Belediyelerce yetki alanı içindeki bölgelerde sahipsiz hayvanlara ilişkin faaliyetler yürütülmekte ancak mücavir alanlarda bulunan hayvanlara müdahale edilemediğinden, bu gibi durumlarda il özel idarelerinin bahse konu alanlarda ve sahipsiz hayvanlara ilişkin yürütülen faaliyetlerde sorumlu olup olmadıklarına dair tereddütlerin oluşmaktadır.

Belediyelerin yetkisinin olmadığı mücavir alanlarda, sahipsiz hayvanların rehabilitasyonundan (toplama, aşılama, kısırlaştırma vb.) il özel idarelerinin sorumlu olup olmadığı hususu yazımız içerisinde yürürlükteki mevzuat kapsamında incelenecektir.

II- YEREL YÖNETİMLERE TEVDİ EDİLEN GÖREVLERİN BELEDİYE SINIRLARI DIŞINDA İL ÖZEL İDARELERİNCE KULLANILMASI

Yukarıda yer verilen kanuni düzenlemenin yanısıra, Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği yürürlüktedir. Bu Yönetmeliğin amacı;

a) Ev ve süs hayvanı ile kontrollü hayvanları bulundurma ve sahiplenme şartlarına uygun olarak hayvan bakımı konularında; yerel hayvan koruma görevlileri ile ev ve süs hayvanı satan kişilere verilecek eğitime, sahiplenilerek bakılan hayvanların çevreye verecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirlere ilişkin esasları,

b) Sahipsiz hayvanların toplanması, toplatılması, sağlık bakımlarının yapılması, kısırlaştırılması, aşılanması, ve alındıkları ortama geri bırakılmasına karar verilenlerin kimliklendirilerek bırakılması, geçici hayvan bakımevlerinin çalışma usul ve esasları ile yerel yönetimlerin ve yerel hayvan koruma görevlilerinin görev ve sorumluluklarına ilişkin düzenlemeleri yapmaya ve sahipsiz hayvanların çevreye verebilecek olumsuz etkileri gidermeye yönelik alınacak tedbirleri,

c) Hayvanların konu ve oyuncu edildiği her türlü ticarî amaçlı gösteri, reklam ve benzeri film ile fotoğraf çekimlerinde hayvanların kullanılmasına ilişkin usul ve esasları,

ç) Kanunî istisnalar ile tıbbî ve bilimsel gerekçeler ve gıda amaçlı olmayan, insan ve çevre sağlığına yönelen önlenemez tehditler bulunan acil durumlar dışında, hayvanların öldürülmesi ile ilgili usul ve esasları,

d) İl hayvan koruma kurullarının çalışma usul ve esaslarını,

e) 5199 sayılı Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığının denetlenmesine ve denetim elemanlarının niteliklerine ilişkin usul ve esasları,

f) Hayvanların korunması amacıyla geçici bakımevleri ve hastanelerin kurulması, bu yerlerde bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetlerin desteklenmesi için diğer ilgili kurum ve kuruluşlara mali destek sağlamak üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesine konulan ödeneğin kullanımına ilişkin usul ve esasları,