Yazar: Yunus SÜRMELİ*
I-
GİRİŞ
Vergi idaresi,
vergi alacağını emniyet altına almak için işlemlere taraf olan diğer bir şahsı
veya şahısları ödenmesi gereken vergiden sorumlu tutabilmektedir. Katma Değer
Vergisi Kanunu’nun (KDVK) 9. maddesinde sayılan hallerde idarece, mükellef
takibinin güç olduğu, verginin tarh, tahakkuk ve tahsilatının zor olduğu bu
durumlarda vergi idaresi vergi güvenlik müessesi geliştirmiş olup bunlardan
biri de fiilî ya da kaydî envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğu veya
belgesiz hizmet satın alındığının tespiti halinde, bu alışlar nedeniyle ziyaa
uğratılan katma değer vergisi, belgesiz mal bulunduran veya hizmet satın alan
mükelleften aranması gerektiği belirtilmiştir. Belgesiz mal bulunduran
mükelleflere yükletilen bu sorumluluk sonucu indirimlerinde göstermeyip
kendisinden tahsili yoluna gidilen bu verginin daha sonra beyanlarında indirim
konusu yapılıp yapılmayacağı hususu ve vergi idaresince mükelleflerin belgesiz
mal alışlarının tespit mevzuu aşağıda izah edilecektir.
II- KAYDİ ENVANTER SONUCU BELGESİZ MAL
BULUNDURMANIN TESPİTİ
Kaydi envanter, mükelleflerin defter ve belgeleri kullanılmak
ve bu yolla mal hareketleri takip edilmek suretiyle tespit edilmektedir.
İsminden de anlaşılacağı üzere mükelleflerin kayıtlı verileri üzerinde bu
tespit yapılmaktadır. Mükelleflerin kaydi envanter sonucu belgesiz mal bulunması aşağıdaki
tabloda da belirtildiği üzere mükellefin, satışları ve dönem sonu stoklarının
toplamının, dönem başı ve dönem içi alış toplamında büyük olması durumunu ifade
etmektedir. Bu durumda mükellefin belgesiz mal aldığı; ancak malın kayıtlı
satıldığı anlaşılmalıdır.
Dön. Başı Stok + Dön. İçi Alış |
<
|
Satışlar + Dön. Sonu Stok |
III- FİİLİ ENVANTER SONUCU BELGESİZ
MAL BULUNDURMANIN TESPİTİ
Fiili envanter uygulamasında işletmeye dahil iktisadi kıymetleri saymak, ölçmek, tartmak suretiyle yapılmakta vergi idaresince fiili envanter sonucu mükellefin belgesiz alış tutarının tespiti fiili envanter sonucu tutulan tutanak ile sağlanmaktadır. Fiili envanter esas olarak cari dönem stok tespitinde kullanılan bir yöntem olup fiili stok sayımının kaydi veriler ile mukayese edilmesi ile stok tespiti yapılmaktadır. Mükelleflerin fiili envanter sonucu belgesiz mal bulundurduğunun tespiti ise aşağıda da belirtildiği ü…