Yazar: Ahmet AĞAR*

E-Yaklaşım / Mayıs 2024 / Sayı: 377

I- GİRİŞ

03.02.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7495 sayılı Kanun’un asgari ücret desteğine ilişkin 6. maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici 101. maddesine göre, 2024 Ocak ila Aralık döneminde geçerli olmak üzere her bir işçi için aylık 700,00 TL asgari ücret desteği verilecektir.

7495 sayılı Kanun ile yapılan bu yeni düzenlemeye göre; 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin 4/a (SSK) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalıştırılan sigortalılar için 2024 yılı Ocak ila Aralık döneminde uygulanmak üzere;   

a- 2023 yılının aynı ayına ait SGK’ya verilen aylık muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 671 TL (aylık 20.130,00 TL) ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2024 yılında cari aya ait verilen aylık muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının, 2024 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 23,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, (700 TL) işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilecek ve bu tutar işsizlik sigortası fonundan karşılanacaktır.

b- Ev hizmetlerinde ayda 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler de yukarıda diğer işverenler açısında belirtilen şartları taşımaları halinde 2024 yılı Ocak-Aralık döneminde asgari ücret desteğinden yararlanabilecektir.

c-  2024 yılında ilk defa tescilleri yapılan işyerleri için ise uzun vadeli sigorta kollarına tabi tüm sigortalılara ait bildirilen toplam prim ödeme gün sayısının, 2024 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 23,33 TL çarpımı sonucu bulunacak tutar, (700 TL) işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilecek ve bu tutar işsizlik sigortası fonundan karşılanacaktır.      

ç) 6356 sayılı Sendikalar Ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi olan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için prime esas günlük kazanç tutarı 1.341 TL (aylık 40.230 TL) esas alınacaktır.        

d) 3213 sayılı Maden Kanunu’nun Ek 9. maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan Linyit ve Taşkömürü çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için  belirlenecek prime esas günlük kazanç 1.789 TL olarak ve 2023 yılının aynı ayına ait SGK’ya verilen aylık muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının bir buçuk katını geçmemek üzere, 2024 yılında cari aya ait  verilen aylık muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınacaktır.  

e) Asgari ücret desteğinden yararlanmak için SGK’ya herhangi bir başvuru şartı bulunmamaktadır. 

II- ASGARİ ÜCRET DESTEĞİNDEN YARARLANAMAYACAK OLAN İŞYERLERİ

1- 2023 yılı Ocak ila Aralık ayları/döneminde aylık muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 5510 sayılı Kanun’un 4/a (SSK) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından (emekliler hariç) en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunanlar asgari ücret desteğinden yararlanamaz.

2- Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad, unvan ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi İşsizlik Sigortası Fonu katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan veya sigortalıların prime esas kazançlarını 2024 Ocak ila Aralık ayları için SGK’ya bildirilmediği veya eksik bildirildiği tespit edilen işyerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan tutar, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınacak ve bu işyeri asgari ücret desteğinden yararlanamayacaktır.

Ancak, ilgili ayda 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarına ait brüt asgari ücretin onda birini (2.000 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının tespiti halinde SGK tarafından yapılacak ihtar üzerine 15 günlük süre içinde söz konusu eksiği gideren işyerleri, asgari ücret desteğinden yararlanmaya devam eder.          

3– İşverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2024 Ocak ila Aralık aylarına ait aylık muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içerisinde vermediği, sigorta primlerinin yasal süresinde ödenmediği, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalıları fiilen çalıştırmadığı durumlarının denetim elemanlarınca tespit edilmesi, SGK’ya prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası borcunun bulunması hallerinde, asgari ücret desteği uygulanmaz.      

Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre tecil ve taksitlendiren işverenler bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece asgari ücret desteğinden yararlanmaya devam edecektir.

4- 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarına ait yasal süresi dışında SGK’ya verilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde kayıtlı bulunan sigortalılar, asgari ücret desteğinden yararlanamazlar.

III- ASGARİ ÜCRET DESTEĞİNİN UYGULANMAYACAĞI İŞYERLERİ

5510 sayılı Kanun’un Geçici 101. maddesine göre asgari ücret desteği, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na istinaden kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mevzuat uyarınca yapılan ve sözleşmelerinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işlere ait işyerlerinde ve sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışanlar hakkında uygulanmaz.

IV- SONUÇ

7495 sayılı Kanun’un 6. maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici 101. maddesine göre, 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarında geçerli olmak üzere, yukarıda I. Giriş kısmında yazılı bulunan ve emekliler hariç, 5510 sayılı Kanun’un