E-Yaklaşım / Şubat 2025 / Sayı: 386
I- GİRİŞ
İndirimli orana tabi işlemlerden kaynaklanan KDV iadesi konusuna geçmeden önce, indirimli oran uygulaması hakkında kısaca açıklamalarda bulunmakta fayda vardır.
II- KDV’DE ORANLAR
3065 sayılı KDV Kanunu’nun “ORAN” başlıklı 28. maddesi;
“KDV oranı, vergiye tabi her bir işlem için % 10’dur. Cumhurbaşkanı bu oranı, dört katına kadar artırmaya, % 1’e kadar indirmeye, bu oranlar dahilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası ve inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve bulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkilidir.”
hükmünü amirdir.
6 Temmuz 2023 tarih ve 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararına göre, “KDV Kanunu’nun 28. maddesi hükmüne göre, mal ve hizmetlere uygulanan KDV oranı, vergiye tabi her bir işlem için % 20’dir.
Cumhurbaşkanı bu oranı;
. 4 katına kadar artırmaya,
. % 1’e kadar indirmeye,
. bu oranlar dahilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası ve inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve bulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için farklı vergi oranları tespit etmeye”
yetkilidir.
07.07.2023 tarih ve 32241 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6 Temmuz 2023 tarih ve 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile mal ve hizmetlere uygulanacak KDV oranları aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir.
Madde 1– (1) Mal teslimleri ile hizmet ifalarına uygulanacak KDV oranları;
a) Ekli listelerde yer alanlar hariç olmak üzere, vergiye tabi işlemler için, % 20
b) Ekli (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için, % 1
c) Ekli (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için, % 10
III- AVRUPA BİRLİĞİNDE KDV ORANLARI
Devletlerin, Avrupa Birliği üyesi olabilmesi için KDV’yi uygulamaları zorunlu. Ama oranlar konusunda üyeler geniş bir serbestiye sahiptirler. Üye ülkeler genellikle iki oran, bir kısmı üyeler ise de üç oran uygulamaktadırlar.
Avrupa Birliği, nüfus ve yüzölçümleri itibariyle irili ufaklı 27 ülkeden oluştuğundan çok uzun ülke sınırları bulunmaktadır. Bu durum sınır ahalisinin KDV oran farklılığı dolayısıyla alışverişini komşu devlette yapılmasına yol açtığından Devleteler genellikle KDV oranlarını birbirlerine yaklaştırmışlardır.
IV- KDV İADELERİ
KDV Kanunu’nun “VERGİ İNDİRİMİ” başlıklı 29. maddesinin 2. fıkrası;
Bir vergilendirme döneminde indirilecek KDV toplamı, mükellefin vergiye tâbi işlemleri dolayısıyla hesaplanan KDV toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez.
Şu kadar ki, 28. madde uyarınca,
. Cumhurbaşkanı tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup indirilemeyen ve tutarı Cumhurbaşkanı’nca tespit edilecek sınırı aşan vergi,
. Bu mükelleflerin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51’i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmeler ile organize sanayi bölgelerinden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsuben ödenir.
. Ancak mahsuben iade edilmeyen vergi, Maliye Bakanlığı’nca belirlenen sektörler, mal ve hizmet grupları ve dönemler itibarıyla yılı içinde nakden iade edilebilir.
. Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi izleyen yıl içinde talep edilmesi şartıyla nakden veya mükellefin yukarıda sayılan borçlarına mahsuben iade edilir.
Cumhurbaşkanı, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibarıyla, iade hakkını kısmen veya tamamen ya da ATİK dolayısıyla yüklenilen KDV ile sınırlı olmak üzere kaldırmaya; Maliye Bakanlığı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
V- İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADE UYGULAMASI
İndirimli orana tabi işlemlerde KDV iadesinin usul ve esasları konusunda KDV Genel Uygulama Tebliğinin III/B-3 bölümünde aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.
3065 sayılı Kanun’un 28. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca vergi oranları indirilen teslim ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarlarının, BKK ile belirlenen sınırı aşan kısmı, Tebliğde belirtilen borçlara yılı içinde vergilendirme dönemleri itibarıyla mahsuben, izleyen yıl içerisinde talep edilmesi kaydıyla nakden ya da söz konusu borçlara mahsuben iade edilebilir.
Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan mahsuben iade edilmeyen verginin yılı içinde nakden iadesiyle ilgili sektörler, mal ve hizmet grupları ve dönemleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
A- İNDİRİMLİ ORANA TABİ NAKDEN NAKDEN İADESİ YAPILMASI MÜMKÜN MALLAR
Maliye Bakanlığı’nca, indirimli orana tabi konut ile 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 28, 29, 31 ve 34. sırası kapsamındaki malların teslimlerinden doğan KDV iadelerinin, yılı içinde vergilendirme dönemleri itibariyle talep edilmesi kaydıyla nakden yapılması uygun görülmüştür.
