E-Yaklaşım / Ekim 2024 / Sayı: 382
I- GİRİŞ
6661 sayılı Yasa ile sigorta primine esas günlük kazançları Yasa’da belirlenen tutarın altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere bildirilen prime esas gün sayısının belirlenen günlük destek tutarı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın Yasa’da belirlenen diğer şartlarla işverenlerin prim borcundan mahsup edileceği düzenlemesi yapılmıştır. 2016-2022 yıllarında ihale konusu işlerde bu tutarların kesilmesi ve idari işlemlerle de kesilen tutarların desteğin karşılandığı yere iadesi öngörülmüştür. Kesilen destek tutarları ile ilgili olarak karşılaşılan sorunlar makalemizin konusudur.
II- YASAL VE İDARİ DÜZENLEMELER
Asgari Ücret desteği uygulaması; 27.01.2016 tarih 29606 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6661 Sayılı Askerlik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 17. maddesiyle
Bu maddenin 1 fıkrasında “Bu Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;
a) 2015 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı 85 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
b) 2016 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
2016 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar Hazine’ce karşılanır” denilmektedir. Belirtilen düzenleme 5510 Sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen “a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,” tanımına uygun sigortalıları istihdam eden işverenlerin 2016 yılında sigorta primlerinden mahsup edilecek tutarı ve hazinece karşılanacak bu tutara ilişkin yararlanma şartları düzenlenmiştir.
Aynı maddenin 8. fıkrasında “4734 sayılı Kanun’un 2. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca Hazine tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir.” hükmü bulunmaktadır.
Aynı hükümlerin 2017, yıllında asgari ücret desteği tutarlarının ve yaralanma şartlarının düzenlendiği 5510 Sayılı Yasa’nın Geçici 71. maddelerinde de bulunduğu, belirlenmiştir.