Yazar: Arif TEMİR*

E-Yaklaşım / Ekim 2024 / Sayı: 382

I- GİRİŞ

4447 sayılı Kanun ile emeklilik yaşının artırılmasıyla birlikte erken emeklilik, emekli olmayı bekleyenlerin hayali haline geldi. Bunlar arasında emekli olabilmek için prim ödeme gün sayısını tamamlayıp yaşı bekleyenler ile yaşı tamamlamış olup prim gün sayısı eksik olanları sayabiliriz. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile emeklilik yaşı bazı istisnalar dışında kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş olarak belirlenmiştir.

Bazı çalışma durumlarına bağlı olarak verilen ilave hizmet süreleri emeklilik yaş hadlerinden indiriliyor. Bu durumların başında fiili hizmet zamları, malul çocuğu olan anneler ile malul ve engelliler geliyor.

Bu yazımızda; erken emekliliğe yönelik olarak fiili hizmet zamları, malul çocuğu olan anneler ile doğum ve askerlik borçlanmasını açıklamaya çalışacağız. 

II- ERKEN EMEKLİ OLMAYI SAĞLAYAN İŞLER VE MESLEKLER

Fiili hizmete ilişkin usul ve esaslar Fiili Hizmet Süresi Zammı Uygulamasının Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmelikte açıklanmıştır([1]). Buna göre aşağıda belirtilen işlerde ve mesleklerde çalışanlara fiili hizmet zammı uygulanarak çalıştıkları sürenin belirli bir oranı ilave hizmete sayılıyor. Belirli bir kısmı da emeklilik yaş hadlerinden düşürülüyor. Söz konusu iş ve meslekler:

. Kurşun ve arsenik işleri,

. Yangın söndürme işlerinde çalışanlar,

. Cam fabrika ve atölyeleri,

. Cıva üretimi işleri sanayii,

. Çimento fabrikaları,

. Kok fabrikalarıyla termik santraller,

. Alüminyum fabrikaları,

. Demir ve çelik fabrikaları,

. Döküm fabrikaları,

. Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler,

. Yeraltı işleri,

. Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler,

. Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler,

. Türk Silahlı Kuvvetleri’nde çalışanlar,

. Emniyet ve polis mesleğinde çalışanlar,

. Milli İstihbarat Teşkilatı’nda çalışanlar,

. Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanlar.

. Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda basın kartı sahibi olmak suretiyle haber hizmetinde fiilen çalışanlar,

. Yasama organı üyeleri ile Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar,

. Ceza infaz kurumlarında çalışanlar,

. İnsan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanlar.

İlk defa 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı olanlar ile haklarında 5510 sayılı Kanuna göre yaşlılık aylığı bağlanacaklar hakkında fiili hizmet süresi zammı olarak eklenecek azami süre 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren bu tarihten önce görevde bulunanlar dahil 5 yıla düşürülmüştür. Türk Silahlı Kuvvetleri personeli, emniyet ve polis mesleğinde görevli personel ve MİT personelinin azami yararlanacağı süre 8 yıldır.