Yazar: Akın ŞİMŞEK*
I- GİRİŞ
Çalışanlarda ücret belirlenmesinde
asgari ücret sınırı olduğu gibi emekliler için de çeşitli mevzuatları
çerçevesinde sigortalılık statülerine göre belirlenmiş alt sınır emekli aylığı
sınırı bulunmaktadır. Emeklilerin alt sınır aylıkları genel olarak 5510 sayılı
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile belirlenmiştir. Ancak
2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı T.C Emekli Sandığı Kanunu’na tabi
çalışması olanlardan bu Kanun uyarınca emekli olanlara aylık bağlanmasında da 5510
sayılı Kanundan farklı olarak alt sınır emekli aylığı hesabı bulunmaktadır. 5510
sayılı Kanuna göre bağlanacak en az yaşlılık aylığı tutarı ile ilgili olarak da
7351 sayılı Kanun’un 13. maddesi([1])
ile 5510 sayılı Kanun’un Ek 19. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “
Bu makalede 5510 sayılı Kanunda son yapılan
düzenleme ve 5434 sayılı Kanun çerçevesinde Emekli Sandığı uygulaması da
dikkate alınarak emeklilere ve hak sahibi dul ve yetimlerine bağlanacak alt
sınır aylıklarına ilişkin usul ve esaslardan bahsedilecektir.
II- EMEKLİ SANDIĞINDA ALT SINIR AYLIĞI
BAĞLANMASINA İLİŞKİN MEVZUAT
2008
yılı Ekim ayı başından önce Emekli Sandığı iştirakçiliği bulunan ve 5510 sayılı Kanun’un
Geçici 4. maddesi kapsamında 4/1-c sigortalısı sayılanlar hakkında alt sınır
aylığının belirlenmesinde 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun Ek 19.
maddesi uygulanacaktır. Bu düzenleme ise “Bu Kanuna göre bağlanacak emekli, adi
malullük ve vazife malullüğü aylıklarının alt sınırı, bu Kanuna bağlı gösterge
tablosunun 14. derecesinin 2. kademesi üzerinden 30 fiili hizmet yılı için
hesaplanacak emekli aylığıdır.
Dul ve yetimlere ödenecek aylıklar, bu maddenin
birinci fıkrasına göre hesaplanan alt sınır aylığının;
a) Dul ve yetim sayısı 3 ve daha fazla ise
tamamından,
b) Dul ve yetim sayısı 2 kişi ise % 90 ından,
c) Dul ve yetim sayısı 1 kişi ise % 80 inden,
az olamaz.
Vazife malulü erlerle, bunların dul ve yetimleri
hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır.
Harp malullüğü zammı ayrıca nazara alınır.” hükmünü amirdir.
III- EMEKLİ
SANDIĞI EMEKLİLERİNİN ALT SINIR AYLIĞI
5434 sayılı Kanun’un Ek
19. maddesi kapsamında 5510 sayılı Kanun’un Geçici 4. maddesi gereğince
haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak memurlara bağlanacak emekli,
adi malullük ve vazife malullüğü aylıklarının alt sınırı, 14. derecenin 2.
kademesi üzerinden 30 fiili hizmet yılı için hesaplanacak emekli aylığı tutarı
kadar olacaktır. Buna göre 01.01.2022-30.06.2022 tarihleri arasında 5434 sayılı
Kanuna göre emekli olanlara bağlanacak alt sınır aylığının hesabı aşağıdaki
tabloda gösterilmiştir.
<...