Ek Bütçe Gerekli mi? (E-Yaklaşım)

[responsivevoice_button voice="Turkish Male" buttontext="Makaleyi Sesli Dinle"]

Yazar: Haldun DARICI*

E-Yaklaşım / Nisan 2022 / Sayı: 352

I - GİRİŞ

Merkezi yönetim bütçesiyle tahsis edilen ödenekler o yıla ait harcanabilecek miktarın sınırını gösterirler. 2021 yılına ait bütçe uygulamalarında, bütçeyle tahsis edilen ödeneklerin yetersiz kalacağının anlaşılması üzerine yılın son günlerinde 5018 sayılı Kanun’a geçici bir madde eklenmiş ve genel bütçe gelir tahmini üzerinde gerçekleşen gelir kadar kurum bütçelerine ödenek eklenmesi konusunda yetki alınmıştır.  Nitekim 2021 yılı bütçe uygulama sonuçları, bütçede hem harcamaların hem de gelirlerin başlangıçta öngörülen hedeflerin üzerinde gerçekleştiğini göstermiştir.

Belirtilen gelişmeler nedeniyle, 5018 sayılı Kanun’da bütçe ödeneklerinin yetersiz kalması halinde ek bütçe yapılabilir şeklinde bir düzenleme olduğunun da ayrıca belirtilmesi gerekir. Dolayısıyla bütçeyle tahsis edilen ödeneklerin yetersiz kalması durumunda ödenek ihtiyacının karşılanması amacıyla iki şekilde hareket edilebilecektir. Bunlardan birincisi geçtiğimiz yılda olduğu gibi 5018 sayılı Kanun’a geçici bir madde eklenerek gelir tahmini üzerinde gerçekleşen gelir kadar ödenek kaydedilme yetkisi alınması,  ikincisi ise yine 5018 sayılı Kanun’daki hükme dayanılarak ek bütçe yapılması -ek ödenek istenilmesidir.

Çalışmanın amacı bu konunun tartışmaya açılması olmuştur. Zira içerisinde bulunduğumuz yılın sonunda bu konu büyük bir ihtimalle tekrar gündeme gelecektir.  2021 yılı sonunda harcamaların tahminlerin üzerinde gerçekleşmiş olması nedeniyle 2022 yılı bütçesiyle tahsis edilmiş olan ödeneklerin yetersiz kalması ve ödenek ihtiyacının tekrar ortaya çıkması muhtemel görülmektedir.

Bu itibarla çalışmada önce 2021 yılı bütçe uygulama sonuçları ile bütçenin ödenek ihtiyacını karşılamak amacıyla 5018 sayılı kanuna eklenen geçici madde üzerinde durulmuş daha sonra da 5018 sayılı kanun ile Anayasanın bütçeyle ilgili hükümleri üzerinde durularak konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunulmuştur.

II- 2021 YILI BÜTÇE UYGULAMASI VE 5018 SAYILI KANUN’A GEÇİCİ MADDE EKLENMESİ

A- BÜTÇE UYGULAMASI

2021 yılında özellikle yılın son aylarında ekonomide görülen gelişmeler nedeniyle hem bütçe harcamaları hem de bütçe gelirleri başlangıçta hedef alınan büyüklüklerin oldukça üzerinde çıkmış olup geçtiğimiz yıl bütçesindeki hedef ve gerçekleşme miktarlarına  aşağıda yer verilmiştir.

Bütçe   (2021)

Bütçe Hedefi (1)

Gerçekleşme (2)

Fark (2-1)

Bütçe Harcamaları

Görüntülenme Sayısı