Yazar: Haldun DARICI*
I -
GİRİŞ
Merkezi yönetim bütçesiyle tahsis edilen
ödenekler o yıla ait harcanabilecek miktarın sınırını gösterirler. 2021 yılına
ait bütçe uygulamalarında, bütçeyle tahsis edilen ödeneklerin yetersiz
kalacağının anlaşılması üzerine yılın son günlerinde 5018 sayılı Kanun’a geçici
bir madde eklenmiş ve genel bütçe gelir tahmini üzerinde gerçekleşen gelir
kadar kurum bütçelerine ödenek eklenmesi konusunda yetki alınmıştır. Nitekim 2021 yılı bütçe uygulama sonuçları,
bütçede hem harcamaların hem de gelirlerin başlangıçta öngörülen hedeflerin
üzerinde gerçekleştiğini göstermiştir.
Belirtilen gelişmeler nedeniyle, 5018 sayılı Kanun’da
bütçe ödeneklerinin yetersiz kalması halinde ek bütçe yapılabilir şeklinde bir
düzenleme olduğunun da ayrıca belirtilmesi gerekir. Dolayısıyla bütçeyle tahsis
edilen ödeneklerin yetersiz kalması durumunda ödenek ihtiyacının karşılanması
amacıyla iki şekilde hareket edilebilecektir. Bunlardan birincisi geçtiğimiz
yılda olduğu gibi 5018 sayılı Kanun’a geçici bir madde eklenerek gelir tahmini
üzerinde gerçekleşen gelir kadar ödenek kaydedilme yetkisi alınması, ikincisi ise yine 5018 sayılı Kanun’daki hükme
dayanılarak ek bütçe yapılması -ek ödenek istenilmesidir.
Çalışmanın amacı bu konunun tartışmaya
açılması olmuştur. Zira içerisinde bulunduğumuz yılın sonunda bu konu büyük bir
ihtimalle tekrar gündeme gelecektir.
2021 yılı sonunda harcamaların tahminlerin üzerinde gerçekleşmiş olması
nedeniyle 2022 yılı bütçesiyle tahsis edilmiş olan ödeneklerin yetersiz kalması
ve ödenek ihtiyacının tekrar ortaya çıkması muhtemel görülmektedir.
Bu itibarla çalışmada önce 2021 yılı bütçe
uygulama sonuçları ile bütçenin ödenek ihtiyacını karşılamak amacıyla 5018
sayılı kanuna eklenen geçici madde üzerinde durulmuş daha sonra da 5018 sayılı
kanun ile Anayasanın bütçeyle ilgili hükümleri üzerinde durularak konuyla
ilgili değerlendirmelerde bulunulmuştur.
II-
2021 YILI BÜTÇE UYGULAMASI VE 5018 SAYILI KANUN’A GEÇİCİ MADDE EKLENMESİ
A- BÜTÇE UYGULAMASI
2021 yılında özellikle yılın son aylarında
ekonomide görülen gelişmeler nedeniyle hem bütçe harcamaları hem de bütçe
gelirleri başlangıçta hedef alınan büyüklüklerin oldukça üzerinde çıkmış olup
geçtiğimiz yıl bütçesindeki hedef ve gerçekleşme miktarlarına aşağıda yer verilmiştir.
Bütçe (2021) |
Bütçe Hedefi (1) |
Gerçekleşme (2) |
Fark (2-1) |
Bütçe
Harcamaları |
©2023. Yaklaşım Dergisi Tüm Hakları Saklıdır |