I- GİRİŞ

Ülkemizde zaman zaman sanatçı, futbolcu, iş adamı, siyasetçi gibi ünlü simaların boşandıklarına ve eşlerine yüklü miktarlarda boşanma nafakası ve tazminat ödediklerine şahit olmaktayız. Hiş şüphesiz evlilik kadar boşanma da hayatın bir parçası olup bu çalışmamızda boşanma nedeni ile eşlerden birinin diğerine ödemek durumunda kaldığı mal, para, nafaka,  tazminat veyahut diğer adlara yapılan ödemelerin bu ödemeyi alan eş açısından ortaya çıkardığı vergisel durum analiz edilecektir.

II- NAFAKA ÖDEMELERİNE İLİŞKİN MEDENİ KANUN DÜZENLEMELERİ

Türk Dil Kurumu’na göre nafaka, ”geçinmek için gerekli olan şeylerin bütünü, geçimlik” anlamına gelmektedir. Nafakaya ilişkin düzenlemelere 21.11.2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda yer verilmiştir. Medeni kanunda 4 çeşit nafaka düzenlenmiştir. Bunlar;

• Tedbir Nafakası: Tedbir nafakasına ilişkin yasal düzenleme Türk Medeni Kanunu’nun boşanmaya ilişkin “III. Geçici Önlemler” başlıklı 169. maddesinde; “Boşanma veya ayrılık davası açılınca hâkim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri re’sen alır.” hükmüne dayanmakta olup bu nafaka,  boşanma davası açılmadan önce veya açıldıktan sonra herhangi bir eşin veya ergin olmayan çocukların (18 yaşından küçük çocuklar) geçinmesini sağlamak üzere hükmedilen nafaka türü olarak karşımıza çıkmaktadır.

• İştirak Nafakası: İştirak nafakasına ilişkin yasal düzenleme Türk Medeni Kanunu’nun boşanmaya ilişkin “VIII. Çocuklar Bakımından Ana ve Babanın Hakları 1. Hâkimin Takdir Yetkisi” başlıklı 182. maddesinde; “Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur. Bu eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır.” hükmüne dayanmakta olup bu nafaka, boşanma davası neticesinde çocuğun velayeti kendisinde olmayan eş aleyhine çocuğun giderlerine katılmasını sağlamak üzere hükmedilen nafaka türü olarak karşımıza çıkmaktadır.