Yazar: İsmail KARAKOÇ*
I-
GİRİŞ
Bankacılık sistemindeki Türk Lirasının
payının artırılarak finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla 29.01.2022
tarihli Resmi Gazete’de 7352 sayılı
Vergi Usul Kanunu İle Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun yayımlanmıştır.
Düzenleme ile Kurumlar Vergisi
Kanunu’na 14. geçici madde ihdas edilirken, istisna hükümleri kurumlar vergisi
mükelleflerinin yanında bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi
mükelleflerinin kazançları hakkında da uygulanacaktır. Mezkûr Kanun ile yabancı paralarını ve altın hesaplarını Türk
Lirasına çeviren mükelleflerin, dönüşüm esnasında oluşan kur farkı kazançları
da dâhil olmak üzere, bu kapsamda açılan vadeli Türk Lirası mevduat ve katılma
hesaplarından elde edecekleri faiz ve kâr paylarının vergiden istisna edilmesi
sağlanmaktadır.
Konu ile ilgili Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası tarafından da Türk Lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına
dönüşüm ile ilgili usul ve esasları düzenleyen 2021/14 ve 2021/16 sayılı
Tebliğler de yayımlanmıştır.
Bu çalışmada, 7352 sayılı Kanun
vasıtasıyla KVK geçici 14. maddede yapılan düzenlemeye değinilerek ilgili
istisna hükümlerinin tüm boyutları TCMB Tebliğleri de dikkate alınarak detaylı
olarak incelenecektir.
II- 7352 SAYILI KANUNİ DÜZENLEME
20.01.2022 tarihinde kanunlaşan 7352 sayılı Vergi Usul Kanunu İle Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 29.01.2022 tarih ve 31734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Mezkûr Kanun’un 2. maddesi ile Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na geçici 14. maddesi ihdas edilerek kurumlar vergisi istisnası getirilmiştir.
Düzenlemeye göre, 31.12.2021 tarihli bilançolarında
yer alan yabancı paralarını ve altın hesaplarını Türk Lirasına dönüştüren ve bu
tutarı en az üç ay vadeli Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendiren
mükelleflerin elde etmiş olduğu kur farkı kazançları ile vade sonunda elde
edilen faiz kazançları ve kâr payları ile diğer kazançları kurumlar vergisinden
istisna edilmektedir.
Konu ile ilgili usul ve esasları içeren
Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde (Seri No:1) Değişiklik Yapılmasına Dair
Tebliğ (Seri No:19), 11.02.2022 tarih ve 31747 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır. Mezkûr Tebliğde, Geçici 14. maddede yer alan düzenlemelere ilişkin
açıklamalara yer verilmiştir.
III-
İSTİSNANIN KAPSAMI VE ŞARTLARI
Mükelleflerin 31.12.2021 tarihli bilançolarında
yer alan;
– Yabancı paralar (ABD Doları, Euro,
İngiliz Sterlini),
– Altın hesapları,
– 01.01.2022 tarihinden itibaren açılacak
işlenmiş ve hurda altın hesabı bakiyeleri,
KVK’nın geçici 14. madde kapsamında
olacaktır.
Diğer taraftan, kendilerine özel hesap
dönemi tayin edilmiş olan kurumlar vergisi mükellefleri de hangi özel hesap
dönemine tabi olduklarına bakılmaksızın 31.12.2021 tarihi itibarıyla
çıkaracakları bilançolarını dikkate almak suretiyle bu bilançoda yer alan
yabancı paralar ve altın hesapları ile 01.01.2022 tarihinden itibaren açılacak
işlenmiş ve hurda altın hesabı bakiyeleri dolayısıyla bu istisnadan yararlanabileceklerdir.
Yabancı paralarını ve altın hesaplarını, Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşüm kuru veya dönüşüm fiyatı üzerinden KVK’nın geçici 14. maddesinde öngörülen süre ve şekilde Türk Lirasına çeviren ku…