Yazar: Sinem YEŞİLDAĞ DEMİR*
I-
GİRİŞ
7338 sayılı “Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun”(1) ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 213 Sayılı Vergi Usul
Kanunu (VUK) başta olmak üzere birçok Kanun’da düzenlemelere gidilmiş olup, söz
konusu düzenlemeler yeni hükümler içermekte veya var olan yürürlükteki
hükümlerde değişiklik öngörmektedir.
7338 sayılı
Kanunla VUK’un 140. maddesinde değişikliğe gidilmiş ve yapılan değişiklikle
vergi incelemelerine başlama usulü kökten değişmiştir. Bu durum, bilhassa vergi
afları olarak bilinen matrah artırımı ve yapılandırma hükümlerini içeren
düzenlemelerden faydalanmak isteyen mükellefleri yakından ilgilendirmektedir.
Yazımızda, vergi incelemesine başlama usulünün değişmesine ve bu değişikliğin
vergi aflarından faydalanma sürecindeki etkisine ilişkin değerlendirmeler
yapılacaktır.
II- 7338 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN
YENİLİK
Mezkur Kanun’un 18. maddesinde yer
alan hükümler şöyledir;
“MADDE 18 – 213
sayılı Kanun’un 140. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş, (2) numaralı bendi yürürlükten kaldırılmış, (3) numaralı
bendinde yer alan “Nezdinde” ibaresi “İncelemenin iş yerinde yapılması halinde
nezdinde” şeklinde değiştirilmiş ve altıncı fıkrasına “çerçevesinde,” ibaresinden
sonra gelmek üzere “vergi incelemesine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda
yürütülmesi, yazı, bildirim ve tutanakların elektronik ortamda düzenlenmesi
ile” ibaresi eklenmiştir.
“1. İncelemeye tabi olana, vergi
incelemesinin konusunu ve incelemeye başlanıldığı hususunu bir yazıyla
bildirirler. Ayrıca, yazının bir örneğini bağlı olduğu birime ve ilgili vergi
dairesine gönderirler.”
Yukarıda yer verilen yeni düzenlemenin
VUK’un 140. maddesine uyarlanması ile anılan maddenin birinci fıkrasının 1, 2
ve 3 numaralı bendinin yeni hali aşağıdaki şekilde olacaktır.
“İncelemede Uyulacak Esaslar
Madde-140: Vergi
incelemesi yapanlar, yaptıkları inceleme sırasında aşağıdaki esaslara uymaya
mecburdurlar:
1. İncelemeye tabi olana, vergi incelemesinin
konusunu ve incelemeye başlanıldığı hususunu bir yazıyla bildirirler. Ayrıca, yazının
bir örneğini bağlı olduğu birime ve ilgili vergi dairesine gönderirler.
2. mülga
3. İncelemenin iş yerinde yapılması
halinde nezdinde inceleme yapılanın muvafakatı olmadıkça resmi çalışma saatleri
dışında inceleme yapamazlar veya buna devam edemezler (Tutanak düzenlenmesi ve
inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınması bu hükmün dışındadır. Ancak
bu gibi tedbirler, incelemelerin yapıldığı yerdeki faaliyeti sekteye uğratmayacak
şekilde yapılır)
…”
Değişiklikten önce vergi incelemelerine başlama usulüne bakıldığında, mükellefler bir yazı ile vergi müfettişlerinin veya incelemeye yetkili memurlarının çalışma ofisine çağrılır veya incelemeye yetkili olanlar mükelleflerin işyerine gider ve karşılıklı incelemeye başla tutanağı imzalanarak vergi i…