5072 Sayılı Karar Uyarınca Yabancılara Türk Vatandaşlığı Verilmesine İlişkin Esaslar, Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Hususlar ve Yapılması Gereken Düzenlemeler

[responsivevoice_button voice="Turkish Male" buttontext="Makaleyi Sesli Dinle"]

Yazar: Levent BAŞAK*

Yaklaşım / Nisan 2022 / Sayı: 352

I- GİRİŞ

Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybına dair iş ve işlemlerin yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla 5901 sayılı “Türk Vatandaşlığı Kanunu”(1) (TVK) yürürlüğe konulmuştur. TVK’nın 46. maddesine dayanılarak ise “Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik”(2) hazırlanmıştır. Bu Yönetmelik, yayım tarihi olan 29.05.2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Mezkûr Yönetmeliğin 20. maddesinde, yabancıların Türk vatandaşlığını istisnai olarak kazmasına ilişkin şartlara yer verilmiştir. Bu şartlarda 106 sayılı Karar(3) ile önemli değişiklikler yapılmış ve madde hükmünde yer alan şartlar önemli ölçüde esnetilmiştir. Mezkûr madde hükmünde son olarak 5072 sayılı Karar(4) ile önemli değişiklikler yapılmıştır.

Bu makalemizde, mezkûr Yönetmeliğin 20. maddesine istinaden yabancıların istisnai durumlarda Türk vatandaşlığı kazanabilmesine ilişkin olarak getirilmiş şartlarda yapılan değişiklikler analiz edilecektir. Bu makalemizde ayrıca, yabancıların istisnai durumlarda Türk vatandaşlığını kazanabilmesine ilişkin olarak yapılması gereken önemli birkaç düzenleme üzerinde durulacaktır.

II- MEZKÛR YÖNETMELİĞİN AMACI

Mezkûr Yönetmeliğin “Amaç ve Kapsam” başlıklı 1. maddesi hükmü esas alındığında bu Yönetmeliğin amaçları şunlardır:

1- Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin işlemlerin yürütülmesinde uygulanacak usul ve esasları belirlemek, uygulamada birliği sağlamak.

2- Türk vatandaşlığının kaybına ilişkin işlemlerin yürütülmesinde uygulanacak usul ve esasları belirlemek, uygulamada birliği sağlamak.

3- Türk vatandaşlığının ispatına ilişkin işlemlerin yürütülmesinde uygulanacak usul ve esasları belirlemek, uygulamada birliği sağlamak.

4- Çok vatandaşlığa ilişkin işlemlerin yürütülmesinde uygulanacak usul ve esasları belirlemek, uygulamada birliği sağlamak.

III- TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMA YOLLARI

TVK’nın 5. maddesinde “Türk Vatandaşlığının Kazanılması Halleri” başlığı altında yapılan düzenlemeye göre, Türk vatandaşlığının 2 yolla kazanılması mümkündür: Doğumla veya sonradan.

TVK, bir de Türk vatandaşlığının kazanılmasında istisnai haller düzenlenmiştir. Bu düzenleme, TVK’nın 12. maddesinde yapılmıştır. Bu maddede yapılan düzenleme uyarınca, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hâli bulunmamak şartıyla Cumhurbaşkanı kararı ile aşağıda belirtilen yabancılar Türk vatandaşlığını kazanabilecektir:

1- Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler.

2- 04.04.2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 31. maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca ikamet izni alanlar ile Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu.

3- Vatandaşlığa alınması zaruri görülen kişiler.

4- Göçmen olarak kabul edilen kişiler.

IV- TÜRK VATANDAŞLIĞININ İSTİSNAİ OLARAK KAZANILMASINA İLİŞKİN ESASLAR

Yazının Tamamı İçin Abone Olun