Uzlaştırmacı Ücretlerinde İstisna Uygulaması ve Özellikli Durumlar

[responsivevoice_button voice="Turkish Male" buttontext="Makaleyi Sesli Dinle"]

Yazarlar: Onur ŞAHİN*

                Ahmet ALTUNKUŞ**

E-Yaklaşım / Haziran 2023 / Sayı: 366

I- GİRİŞ

5271 sayılı Kanun’un 253. maddesi ile 2992 sayılı Adalet Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun’un 9. maddesinde uzlaştırmanın “uygulama alanı” belirlenmiş olup, Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği’nde([1]) ise uzlaştırmacılara yönelik düzenlemelere yer verilmiştir.

Söz konusu Yönetmeliğe göre “uzlaştırmacı” şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar gören arasındaki uzlaştırma müzakerelerini yöneten, Cumhuriyet savcısının onayıyla görevlendirilen avukat veya hukuk öğrenimi görmüş kişi olarak tanımlanmıştır.

Vergi mevzuatında uzlaştırmacılara yapılan ödemeler ise; ücret ödemesi olarak değerlendirilmekte ve ücret hükümlerine göre vergilendirilmektedir.

Uzlaştırmacılık faaliyetinden elde edilen ücret gelirlerine 01.01.2022 tarihinden itibaren 193 sayılı Kanun’un 23. maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde yer alan gelir vergisi istisnasının ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tablosunda yer alan damga vergisi istisnasının uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Bu yazıda, söz konusu istisnanın uygulanmasına ilişkin açıklamalara ve uzlaştırmacılar hakkında verilen idari görüşlere yer verilecektir.

II- GELİR VERGİSİ VE DAMGA VERGİSİ İSTİSNA UYGULAMASI

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Ücretin tarifi” başlıklı 61. maddesinde,

Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.

Bu Kanun’un uygulanmasında, aşağıda yazılı ödemeler de ücret sayılır:

Görüntülenme Sayısı