Yazar: Menderes ÇETİN*

E-Yaklaşım / Ağustos 2023 / Sayı: 368

I- GİRİŞ

Bu makalede, teknoparklarda üretilen ve seri üretime tabi tutulan projelerin (yazılımların) satışının KDV mevzuatı karşısındaki durumu hakkında açıklamalar yapılmıştır.

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri; Yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da Ar-Ge merkez veya enstitüsünün imkânlarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da Ar-Ge merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği siteyi veya bu özelliklere sahip teknoparkı ya da teknokenti ifade etmektedir.

Yapılan bu tanımlamadan anlaşılacağı üzere teknoloji geliştirme bölgelerindeki faaliyetler ile üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü vb. kurumlar etrafında yeni teknolojilere yönelik araştırmaların, buluşların yapılması, geliştirilmesi ve böylece bölgenin kalkınmasına destek sağlamak amaçlanmıştır. İdare, mükelleflerin bu alanlarda yukarıda bahsi geçen amaca yönelik olarak faaliyet göstermeleri için çeşitli vergisel teşvikler ve desteklerde sağlamıştır.

Bu destekleri; teknoloji geliştirme bölgelerinde yürütülen yazılım, tasarım ve ar-ge projelerinden elde edilen kazançlara tanınan vergi istisnası, ar-ge projelerde çalışanların bu işleri nedeniyle ödenen ücretlerdeki gelir vergisi istisnası, ücretine vergi istisnası uygulananlar için (istisna uygulanan ücretler üzerinden) hesaplanan sigorta pirimi işveren hissesinin yarısının Maliye tarafından karşılanması ve bazı teslim ve hizmetlerdeki KDV istisnası olarak sıralayabiliriz.

Makalemizin konusunu ise tamamlandıktan sonra seri üretime tabi tutulan projelerin (yazılımların) satışında ve kiralanmasında uygulanacak katma değer vergisi istisnası hakkındaki açıklamalarımız oluşturmaktadır.

II- KONU HAKKINDAKİ MEVZUAT

A- GENEL OLARAK SERİ ÜRETİM VE SERİ ÜRETİMDEN ELDE EDİLEN KAZANCIN VERGİLENDİRİLMESİ 

Başarı ile tamamlanan bir Ar-Ge projesinin (aynı çıktısının) yeniden üretilmesini Ar-Ge projesi olarak değerlendiremeyiz. Bir başka ifade ile daha önce aynısı yapılmış bir ürünün yeniden üretimi ar-ge projesi olamaz. Dolayısıyla ilk başarılı sonuçlanan projeden (üründen) sonra üretilen aynı proje (ürün) seri üretime tabi tutulmuş ürün olacaktır.

Bu husus, Gaziantep Vergi Dairesi Başkanlığı’nca verilen 17.07.2019 tarih 16700543-125[17-515-211]-E.50642 sayılı özelgede “Söz konusu proje kapsamında geliştirdiğiniz ürünün deneme üretiminin yapılıp pazarlanabilir aşamaya geldiği sırada seri üretimin başladığı kabul edilecek” şeklinde ifade edilmiştir.

Dolayısıyla (her zaman geçerli olmasa bile) pazarlanan ürünün seri üretime tabi tutulmuş bir ürün olduğu da ifade edilebilir.

4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve 1 Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde yer alan düzenlemelere göre; Teknoloji geliştirme bölgelerinde yazılım ve Ar-Ge faaliyetinde bulunan şirketlerin, bu faaliyetler sonucu buldukları ürünleri kendilerinin seri üretime tabi tutarak pazarlamaları halinde, bu ürünlerin pazarlanmasından elde edilen kazançların lisans, patent…