Yazarlar: Onur ŞAHİN*

                Ahmet ALTUNKUŞ**

E-Yaklaşım / Mart 2023 / Sayı: 363

I- GİRİŞ

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde serbest meslek kazanç istisnasından yararlanan mükellefler ve istisna kapsamında olan eserler sayılmış olup, söz konusu maddede hangi hâsılatın istisna kapsamında olduğu da ayrıca belirtilmiştir.

7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 10. maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesine “Bu madde kapsamındaki kazançları toplamı 103. maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar. Bu durumda olanların, 94. maddenin birinci fıkrası kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğü yoktur.”([1]) şeklinde fıkra eklenerek yürürlüğe girmiştir.

Bu yazımızda, serbest meslek faaliyetlerinde gelir vergisi ve katma değer vergisi istisna uygulaması, serbest meslek faaliyetlerinde tevkifat ve belge düzeni hakkında bilgilere yer verilecektir.

II- SERBEST MESLEK KAZANÇLARI İSTİSNASININ KAPSAMI VE İSTİSNADAN YARARLANMA ŞARTLARI

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nun 65. maddesinde serbest meslek faaliyeti, “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.

Tahkim işleri dolayısıyla hakemlerin aldıkları ücretler ile kollektif, adi komandit ve adi şirketler tarafından yapılan serbest meslek faaliyeti neticesinde doğan kazançlar da, serbest meslek kazancıdır.” şeklinde tanımlanmıştır.

GVK’nun 66. maddesinde ise serbest meslek erbabı hakkında “Serbest meslek faaliyetini mutat meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.