Yazar: Levent BAŞAK*

E-Yaklaşım / Ekim 2023 / Sayı: 370

I- GİRİŞ

Türkiye’de kurulacak serbest bölgelerin kurulması ve serbest bölgelerin faaliyet esasları 3218 sayılı “Serbest Bölgeler Kanunu”nda (SBK’da)([1]) düzenlenmiştir. Serbest bölgelerin faaliyetlerinin düzenlenmesi amacıyla “Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği” (SBUY)([2]) yürürlüğe konulmuştur.

Serbest bölgelerde uygulanacak muafiyetler ve teşviklerle ilgili olarak SBK’nın 6. maddesinde özel bir düzenleme yapılmıştır. Bilindiği üzere SBK’nın 6. maddesinde 5084 sayılı “Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”([3]) ile yapılan değişiklikler öncesinde serbest bölgelerde vergi kanunlarının uygulama olanağı bulunmamaktaydı.

5084 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesi ile birlikte serbest bölgelerde uygulanan vergi teşvikleri kaldırılmıştır. Vergi teşviklerinin kaldırılması ile birlikte serbest bölgeler eski cazibesini yitirmeye başlamıştır. 5084 sayılı Kanun ile SBK’ya eklenen Geçici 3. madde ile bazı şartlar altında serbest bölgelerde vergi teşvikleri uygulamaya devam etse de bu şartlardan istifade eden kullanıcıların sayısı bir hayli azdır.

Her ne kadar serbest bölgeler ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin ve kambiyo mevzuatının uygulanması bakımından Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olduğu kabul edilse de bu teşvik serbest bölgelerden beklenen amaçları gerçekleştirememiştir. Bunun için serbest bölgelerin yeniden canlandırılması ve eski günlerine dönebilmesi için belirli alanlarda vergi teşviklerine ihtiyaç vardır.

Türkiye açısından serbest bölgeler 1985…