Yazar: Mahmut ÇOLAK*

E-Yaklaşım / Ağustos 2023 / Sayı: 368

Bu çalışmamızda sizlerden gelen iş mevzuatında 15 soruya 15 cevap konu edilecektir.

1- İşyerinde örneğin 3 yıldan beri çalışmakta olan 60 yaşındaki işçinin izin durumu nedir?

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53. maddesinin beşinci fıkrasına göre; 50 ve daha fazla yaştaki işçilere verilecek izin süresi hizmet süresine bakılmaksızın en az 20 iş günü olacaktır. Bu durumda işyerinde 3 yıllık hizmeti bulunan 60 yaşındaki işçiye en az 20 iş günü izin verilecek olup, işyerindeki hizmet süresi 15 yıl ve üzeri olması durumunda bu defa izin süresi en az 26 iş günü olarak hesap edilecektir. İş veya toplu iş sözleşmeleriyle yıllık izin sürelerinin artırılabileceği hususu saklıdır.

2- Bahşiş ücret sayılır mı?

4857 sayılı İş Kanunu’nun “ücret ve ücretin ödenmesi” başlıklı 32. maddesinin birinci fıkrasına göre; genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 07.07.1971 tarih ve 1970/9-126 E., K.444 sayılı kararında bahşiş, ücret olarak kararlaştırılmıştır. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin bir kararında da (T.08.10.2020, E.2016/21737, K.2020/11207) bahşiş adı altında yapılan ödemelerin ücret mahiyetinde olduğu yönünde hüküm kurulmuştur.

Kanun ve yargı kararına göre, bahşişler bir iş karşılığında üçüncü kişi tarafından para ile ödenen tutar olarak kabul edilmiş olup, ücret olarak değerlendirilmektedir.

3- İşyerinde 1 yıllık çalışma süresini doldurmayan işçiye yıllık izin kullandırılabilir mi? Kullandırılan bu izin yıllık izinden düşülür mü? Bu izin mazeret izni midir?

İşyerinde 1 yıllık çalışma koşulu sağlanmadan işçi yıllık ücretli izne hak kazanamaz, işveren tarafından kullandırılamaz. Ancak, işverenin takdirine bağlı olarak ücretli veya ücretsiz mazeret izni verilebilir, verilen bu izin yıllık ücretli izinden düşülmek şeklinde kullandırılmışsa, işçinin yıllık izne hak kazandığı yılda bu izin süresi yıllık izinden düşülemez. 1 yıllık çalışma süresi dolmadan verilen izinler, mazeret izni olarak kabul görmektedir.