Yazar: Mustafa İTİŞKEN*

E-Yaklaşım / Şubat 2023 / Sayı: 362

I- GİRİŞ

Emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) ilişkin çeşitli yaklaşımlar ve değerlendirmeler son yıllarda zaman zaman tartışılmakta iken son aylarda çokça tartışılmaya başlanmış ve özellikle de 2022 Aralık ayı içinde de kamuoyunu en meşgul eden tartışma konularından biri haline gelmiş bulunmaktadır.

Çalışma hayatının çok uzun yıllarını Sosyal Güvenlik Kurumu’nda İşveren işlemleri mevzuatı içinde geçiren bir kişi olarak, kurumsal tabirle akraba/komşu mevzuat olarak tanımladığımız emeklilik hakkının (yaşlılık aylığı) elde edilmesine ilişkin yasal mevzuat ve uygulamaların fiilen içinde olmamakla birlikte dolaylı yönden de olsa yakınında bulunmam nedeniyle kişisel görüşlerimi paylaşmanın faydalı olacağını düşündüğümden dolayı makale konusunu EYT hakkında, 5510 sayılı Kanun’un([1]) 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi (4/a) kapsamında sigortalı olanlarla sınırlı kalmaya dikkat ederek genel bir değerlendirme yapmak (EYT ile ilgili hususların genel olarak 4/a, b, ve c, statüsünde olanları da kapsadığı bilinmektedir.) gereğini hissetmiş bulunmaktayım.

EYT ile ilgili olarak mağduriyetin giderileceğine ilişkin gerekli açıklamalar kamuoyuna yansımış olup, konunun çok yakın gelecekte yasal düzenlemeye kavuşturulması da beklenmektedir.

Dolayısıyla, kişisel değerlendirmelerimde mümkün olduğu kadar kamuoyunda konuşulmayan veya çok az konuşulan hususlar kapsamında, gerek yasal mevzuat düzenleyicileri ve gerekse de ilgili taraflar için bilgi paylaşımında bulunmanın faydalı olabileceği düşünülmektedir.

II- AÇIKLAMA

A- ÖNCEKİ UYGULAMA

5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce, 506 sayılı Kanun’un([2]) 2. maddesi kapsamında bir hizmet akdine dayanarak sigortalı sayılanlara yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin şartlar; aynı Kanuna 08.09.1999 tarihli, 23810 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve yayımlandığı tarih itibarıyla yürürlüğe giren 25.08.1999 tarihli ve 4447 sayılı Kanun’un 6. maddesi ile yürürlük tarihinden geçerli olmak üzere ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylığından yararlanabilmeleri;

a- Kadın 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ve en az 7000 gün veya

b- Kadın 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması, 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4 500 gün.

Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmaları şartına bağlanmıştır.

Aynı Kanun’un, aynı tarihte yürürlüğe giren 17. maddesi ile eklenen Geçici 81. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendi uyarınca; kadınlar 18 yıl, erkekler 23 yıl sigortalı olmaları ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmaları kaydıyla, 506 sayılı Kanun’un 4447 sayılı…