Yazar: Erkan KAYMAZLAR*

E-Yaklaşım / Mart  2023 / Sayı: 363

I- GİRİŞ

6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş depremlerinde canımız yandı, yüreğimiz parçalandı, gözyaşlarımız sel olup aktı. Ölenlere rahmet yaralılara acil şifalar diliyorum. Tüm ülke vatandaşları yardım için seferber oldu.

Bu makalenin konusu başlığından da anlaşılacağı gibi “Yardım Toplama Usulleri” hakkında kanun koyucunun koyduğu kuralları ve cezaları ele alacağız.

II- YARDIM TOPLAMA USULLERİ

Milletimiz kadim bir gelenekten geldiği için yardım toplamayı bile Kanun hükmüne bağlamış ve Osmanlı zamanında, Tanzimat döneminden günümüze gelen kadar yazılı kararnameler, Kanunlar çıkarmıştır. Hatta öyle yazılı metinler vardır ki dilenciler ve serseriler için yazılı kararnameler çıkmıştır, merak edenler için kaynakçada bir makale adresi([1]) veriyorum dileyen oradan okuyabilir.

En son yayımlanan 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu ise 23.06.1983 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmış ve hala yürürlüktedir. Yardım Toplama Kanunu (bundan sonra YTK olarak anılacaktır) kimlerin yardım toplayacağı, hangi amaçlar için toplayacağı, yardımın toplanması ve denetlenmesi ile ilgilidir([2]).

YTK’na göre kişiler ve kuruluşlar, yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamazlar. Ancak, kamu yararına çalışan dernek, kurum ve vakıflardan hangilerinin izin almadan yardım toplayabilecekleri, Cumhurbaşkanınca belirlenip ilan edilir([3]).

YTK’nu sivil toplum kuruluşlarının bağış kabul etme, aidat toplama faaliyetlerini kapsam dışı bırakmıştır. Ancak bunlar dışında belirli bir iş için yardım toplama faaliyetinde bulunan sivil toplum kuruluşları da bu Kanun gereği izin almak zorundadır.

Örnek; Bir Derneğe bağış yapmak, bir Vakıf’a aidat ödemek, Sendikaya bağış yapmak YTK’nu gereği izin alınabilecek bir faaliyet değildir. Ancak bir sivil toplum kuruluşu depremzedeler için veya hasta bir insan için yardım toplayacak ise bunu YTK’nu gereği izin alarak yapması gerekecektir.

Buradaki ince ayrım bağış istenmez, kabul edilir(