Yazar: Kemal EFELER*
I- GİRİŞ
Gelişen teknoloji
ile birlikte üç veya dört tekerlekli elektrikli taşıtların üretimi artmış,
farklı alanlarda kullanımı yaygın hale gelmiştir. Çok fazla çeşidi olmakla
beraber resimlerdeki gibi olan bu taşıtlar büyük otel ve tatil köylerinde,
havaalanlarında, hastanelerde, park ve bahçelerde, büyük işletmelerde insan
taşımak amacı ile sıklıkla kullanılmaktadır.
Bu taşıtların
vergisel durumu mükellefler tarafından tam olarak bilinememektedir. Taşıtların
engelliler tarafından kullanılması durumunda 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun
konusuna girmediği ya da ulaşım kolaylığı sağlaması amacıyla kullanıldığında
ise daha düşük ÖTV hesaplanması gerektiği değerlendirilmektedir. Genel olarak
bu araçların üreticileri veya satıcılarında, araçların kullanım alanı ne ise
vergisel açıdan durumunun da ona göre değerlendirilmesi gerektiği anlayışı
mevcuttur. Bu anlayışın doğru olup olmadığını mevzuat hükümleri doğrultusunda ortaya
koymak gerekir.
Karayolları
Trafik Yönetmeliğinde motorlu bisikletin (Moped) tanımı yapılmıştır. İki veya
üç tekerlekli olup, azami hızı saatte 45 kilometreyi, içten yanmalı motorlu ise
silindir hacmi 50 santimetreküpü, elektrik motorlu ise azami sürekli nominal
güç çıkışı 4 kilovatı geçmeyen taşıtlar ile dört tekerlekli olup, aynı
özelliklere sahip net ağırlığı 350 kilogramı aşmayan taşıtların motorlu
bisiklet olduğu belirtilmiştir.
ÖTV Kanunu’na ekli
listelerde yer alan malların Türk Gümrük Tarife Cetvelinde tanımlanan eşyalar
olduğu hükme bağlandığından ÖTV’nin konusuna giren malların tanımlanmasında,
Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yer alan tanımlamalar dikkate alınır. Bu nedenle
Karayolları Trafik Yönetmeliğinde yer alan tanımlar dikkate alınmaz. Türk
Gümrük Tarife Cetveli ve İzahnamesinde tanımlama veya açıklama olmadığı
durumlarda ise Gelir İdaresi Başkanlığınca yapılan belirleme ve açıklamalar
doğrultusunda işlem tesis edilir.
Türk Gümrük Tarife Cetveli, eşyanın cins ve
niteliklerine göre sistematik bir şekilde numaralandırılarak sınıflandırıldığı
ve gümrük vergisi oranlarının gösterildiği cetveli ifade eder. Türk
Gümrük Tarife Cetvelinde, binek
otomobiller ile esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu
taşıtlar 8703 tarife pozisyonunda, sadece elektrikli motoru olanlar hariç motosikletler ve bir yardımcı motoru
bulunan tekerlekli taşıtlar 8711 tarife pozisyonunda, engelliler için taşıyıcılar ise 8713 tarife pozisyonunda
sınıflandırılmıştır.
Yukarıda
belirtilen araçların hangi GTİP numarasında sınıflandırıldığı, ÖTV ve KDV
karşısındaki durumunun ne olduğu, vergilerin ödenmemesinden dolayı müteselsil
sorumlu olunup olunmadığı konularında gerekli açıklamalara aşağıda yer
verilmiştir.
II-
ARAÇLARIN GTİP NUMARALARININ TESPİT EDİLMESİ
ÖTV Kanunu’na ekli
(II) sayılı listeye göre Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 8703 pozisyonunda ise
binek otomobiller ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer
motorlu taşıtlar, 8711 pozisyonunda motosikletler ve 8713 pozisyonunda
engelliler için taşıyıcılar sınıflandırılmıştır.
22.03.2016 tarihli
29661 sayılı mükerrer resmi gazetenin eklerinde yer alan gümrük tarife cetveli
açıklama notlarında<...
