Her hafta temizliğe gelen sigortalı yapılmak zorunda?
Gazetelerde ve televizyon kanallarında yayınlanan haberlerde, haftanın bir veya birkaç gününde ev hizmetlerinde çalıştırılanlar için de sigortalı yaptırılma zorunluluğu getirildiği konu edilmektedir. Böyle bir uygulamanın yasal dayanağı nedir? Halen yürürlükte olan mevzuatta böyle bir hüküm var mıdır? Var ise ilgili yasa, Kararname, yönetmelik ve diğer mevzuat yönünden lütfen bizi aydınlatır mısınız? Haluk Baykent
5510 sayılı SS ve GSS Kanununun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların, sigortalı sayılacağı; 6. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde de, (ücretle ve sürekli olarak çalışanlar hariç olmak üzere) ev hizmetlerinde çalışanların sigortalı sayılmayacağı belirtilmiş.
Yasada, ücretle ve sürekli olarak çalışanlar hariç olmak üzere ev hizmetlerinde çalışanların sigortalı sayılmayacağı belirtildiğine göre; ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli olarak çalışanların, sigortalı sayılacağı anlamı çıkmaktadır.
Ayrıca 22.02.2013 tarih ve 2013/11 sayılı SGK Genelgesinin üçüncü bölümünde konuya ilişkin yapılan açıklama aşağıdaki şekildedir.
“3- Ev hizmetlerinde çalışanlar
506 sayılı Kanunun mülga 3. maddesinin (I/D) bendi ile ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli olarak çalışanlar 24.11.1987 tarihinden itibaren sigortalı sayılmışlardır.
Kanunun 6. maddesinin (c) bendi ile aynı uygulama devam ettirilmiş, ev hizmetlerinde çalışanlardan ücretle ve sürekli olarak çalışanlar sigortalı sayılmış olup, ücretsiz ve süreksiz çalışanlar sigortalı sayılmamıştır.
Ev hizmetleri, çamaşır ve bulaşık yıkama, ütü yapma, cam silme, yemek yapma gibi evin gündelik işleyişine yönelik çalışmalardır.
4857 sayılı Kanunun 10. maddesinde nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denilmektedir.
Ev hizmetlerinde ücretle çalışanların yapmış oldukları işin niteliği bakımından öncelikle sürekli iş olup olmadığının belirlenmesi gerekmekte olup, sigortalılığın sağlanabilmesi için evle bağlantılı işlerin ücretle ve belli bir süreklilik içinde yapılıyor olması, süreklilik için çalışmanın belirli bir yoğunluğa ulaşması şartının aranması gerekmektedir. Çalışanın her hafta aynı gün aynı eve, ev işinde çalışmak üzere gelmesi hali sürekli çalışma olarak nitelendirilecek, belirsiz aralıklarla ve çağrı üzerine yapılıyorsa, bu durumda ne kadar sürmüş olursa olsun, süreksiz çalışma olarak değerlendirilecektir.“
Buna göre, çalışanın her hafta aynı gün aynı eve, ev işinde çalışmak üzere gelmesi hali sürekli çalışma olarak nitelendirilecek ve sigortalı sayılacak; belirsiz aralıklarla ve çağrı üzerine gelip çalışıyorsa, bu durumda ne kadar sürmüş olursa olsun, süreksiz çalışma olarak değerlendirilecek ve sigortalı sayılmayacak.
Tazminatımı alarak işten ayrılabilir miyim?
8 Haziran 1970 doğumluyum. 12 Haziran 1987, işe başlama tarihim. 1994-1996 tarihlerinde 2 yıl (720 gün) Emekli Sandığında çalıştım. Halen aktif olarak çalışmaktayım. Toplamda sigorta ve Emekli Sandığı çalışmam 8500 gün civarındadır. Ne zaman emekli olabilirim? Şu an çalıştığım iş yerinde 2 yıldır çalışmaktayım. Bu iş yerinden tazminatımı alarak ayrılabilir miyim? Yaşar Çiçek
Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Emeklilik için gereken yaş dışındaki, sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarını yerine getirmişsiniz. SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işverene ibraz ederek işten ayrılmanız halinde, kıdem tazminatına hak kazanırsınız. 50 yaşınızı dolduracağınız 8 Haziran 2020 tarihinde de emekli olursunuz.
Kasım sonunda emekli olursunuz
5 Mart 1961 doğumluyum. SSK başlangıcım 23 Temmuz 1990. 20 ay askerlik borçlanması yaptım. Askerlik borçlanmasıyla birlikte toplam 7600 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Avni Poyraz
Askerlik yaptığınız tarihi belirtmemişsiniz ama doğum tarihinize göre, ilk defa sigortalı olduğunu tarihten önce yapmış olmalısınız. Bu durumda, askerlik borçlanmasıyla 23 Kasım 1988 tarihine geri gelen sigorta başlangıcınıza göre, emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabi olursunuz. Yaş ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 23 Kasım 2013 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.
Alman vatandaşlığına geçmiş kişi emekli olabilir mi?
Alman vatandaşlığına geçmiş bir Türk, Alman vatandaşlığından ayrılmadan emekli olmak istiyor. Böyle bir şey mümkün müdür? Recep Ovacıklı
Alman vatandaşlığına geçen kişi, yurtdışı hizmet borçlanmasıyla emekli olmayı planlıyorsa, emekli olamaz. Çünkü yurtdışında Türk vatandaşı olarak geçen çalışma süreleri ile ev hanımı olarak geçen süreler borçlanılabiliyor. Ayrıca borçlanma başvuru tarihinde Türk vatandaşı olmak gerekiyor.
Sözcü Gazetesi – 27.09.2013
